
Pałac Schönbrunn jest jedną z największych i najbardziej rozpoznawalnych rezydencji koronowanych głów Europy. Jest dla Wiednia tym, czym pałac w Wersalu dla Paryża. Dziś, rokrocznie przez dawne cesarski podwoje, przewija się prawie 2,5 miliona zwiedzających, zafascynowanych historią, architekturą i sztuką.
Gdzie się znajduje?
Wiedeń jest stolicą i największym miastem Austrii. Położony jest w północno-wschodniej części kraju, nad Dunajem.
Dostać się tam można zarówno pociągiem, samochodem (autobusem) jak i samolotem. Jadąc samochodem, po przekroczeniu granicy Polski, np. w Cieszynie, w 3,5-4 godzin jesteśmy w Wiedniu
Dojazd/dojście
Dojazd do pałacu nie powinien nam sprawić problemu. Wystarczyć wsiąść w metro U4 i wysiąść na stacji Schönbrunn. Pałac znajduje się w pobliżu.
Pałac jest wyposażony w audio-przewodniki, które są dostępne również w języku polskim! Co więcej, aby nie czekać w kolejce na otrzymanie tego urządzenia możemy ściągnąć ze strony pliki dźwiękowe i odsłuchać je z własnego telefonu.
Historia
Początki tej wielkiej rezydencji przypadają na XVI wiek i związane są z osobą cesarza Maksymiliana II. Ów władca przeznaczył tereny zalewowe rzeki Wiedenki na obszary łowieckie dla siebie i swojego dworu. Odnaleziono wówczas studnię artezyjską i to właśnie od niej pochodzi obecna nazwa pałacu. W XVII wieku przebywała tu Eleonora Gonzaga, wdowa po cesarzu Ferdynandzie II. Lubiła polowania więc dla własnej wygody wybudowała tu niewielki pałac, został on jednak poważnie uszkodzony podczas oblężenia Wiednia w 1683 roku. Plany stworzenia w tym miejscu godnej Habsburgów rezydencji powziął cesarz Leopold I, zlecając je Johannowi Bernhardowi Fischerowi von Erlach. Architekt zaprojektował rezydencję tak olbrzymią, że okazała się przerastać możliwości cesarskiego skarbca. Dlatego też pod koniec XVII wieku von Erlach stworzył nowy, mniej widowiskowy projekt. Jednak i to założenie nie doczekało się pełnej realizacji z powodu uwikłania Austrii w wojnę o sukcesję hiszpańską. Pałac ukończono za rządów Józefa I ale efekt był daleki od pierwotnych zamierzeń.
Następca Józefa I, Karol Habsburg nie interesował się budowlą. Dopiero jego córka Maria Teresa (otrzymała posiadłość w prezencie ślubnym) doprowadziła do ziszczenia się planów von Erlacha i zmieniła Schönbrunn w godną siebie rezydencję. W tym celu zleciła swemu nadwornemu architektowi Nicolo Pacassiemu wykonanie projektu przebudowy gmachu. Powstała rokokowa rezydencja, która stała się ośrodkiem życia dla całego dworu. Tutaj Maria Teresa i kanclerz Kaunitz snuli plany wojen i przymierzy, tutaj też rodziły się kolejne dzieci cesarzowej (urodziła ich szesnaścioro!). Po śmierci władczyni Schönbrunn opustoszał.
Na początku XIX wieku pałac został zajęty przez Napoleona, który w 1809 roku podpisał tu traktat kończący wojny z V koalicją. Po upadku cesarza Francuzów, podczas kongresu wiedeńskiego, pałac był miejscem wielu bali. Ponoć było ich tak dużo, że ten zjazd polityków nazywano „tańczącym kongresem”. Nieużywaną przez lata rezydencję trzeba było jednak przygotować do tej rangi uroczystości. W tym celu rozpoczęto restaurację posiadłości. Prace kontynuowano w latach 1817-1819 usuwając rokokowe elementy z fasady. Nadało to posiadłości klasycystycznego charakteru.
W 1830 roku w Schönbrunn rodzi się przyszły władca Austro-Węgier Franciszek Józef. W 1853 roku władca miał pojąć za żonę Helenę Wittelsbach, tyle że… zakochał się w jej siostrze Elżbiecie. Franciszek wbrew woli matki postawił na swoim i to Elżbieta została jego żoną. Małżeństwo nie było szczęśliwe – cesarzowa źle czuła się na dworze, cierpiała z powodu apodyktycznych zachowań teściowej i rodzinnych tragedii (przeżyła śmierć córki i samobójstwo syna). Wprawdzie Franciszek Józef kochał Sissi (w ten sposób pieszczotliwie nazywał swoją żonę), ale nie umiał swych uczuć okazać. Bez reszty pochłonięty obowiązkami spędzał w Schönbrunn wiele czasu, w przeciwieństwie do żony, która gdy tylko mogła opuszczała Wiedeń. Pałac był miejscem narodzin ale też śmierci popularnego cesarza. Władca zmarł 21 listopada 1916 roku.
Jego następca, błogosławiony kościoła katolickiego Karol I Habsburg, nie zdołał uratować walącej się w gruzy monarchii. Zagrożony przez republikańskie władze opuścił Schönbrunn. Pałac przeszedł na własność państwa.
Kompleks pałacowy
Barokowy wystrój pałacu Schönbrunn został nadany za panowania Marii Teresy. Kolor żółty, na który została pomalowana elewacja, był jej ulubionym. Wnętrza pokryte są licznymi freskami i sztukaterią. Apartamenty udostępnione są zwiedzającym.
Pałac ma 1441 komnat, z czego 45 udostępniono zwiedzającym. Wnętrza utrzymane są w stylu rokoko (białe powierzchnie z ornamentami pozłacanymi 14-karatowym złotem) i ozdobione czeskimi lustrami kryształowymi i piecami fajansowymi.
Komnaty mieszkalne i gabinety cesarza Franciszka Józefa są skromne i proste. Tym bardziej okazale prezentują się sale reprezentacyjne i pokoje gościnne. W Sali Lustrzanej koncertował Mozart jako sześcioletnie cudowne dziecko.
W Okrągłym Gabinecie Chińskim Maria Teresa odbywała tajne konferencje z kanclerzem księciem Wenzelem Antonem von Kaunitzem. W pokoju Im Vieux-Lacque konferował Napoleon. Tu 14 października 1809 podpisano pokój w Schönbrunn. W Błękitnym Salonie Chińskim cesarz Karol I podpisał w 1918 zrzeczenie się z udziału w rządach, co praktycznie oznaczało koniec monarchii. Pokój Milionowy ma ściany wybijane drewnem różanym i ozdobione cennymi miniaturami z Indii i Persji. Zaliczany jest do najpiękniejszych wnętrz rokokowych na świecie. W Wielkiej Galerii tańczono podczas kongresu wiedeńskiego (1814–1815), a dziś odbywają się tu spotkania przy wyjątkowych okazjach.
Poza pałacem zwiedzać można też cesarskie ogrody, głównie w stylu francuskim. Cały kompleks pałacowo-parkowy zajmuje obszar 176 hektarów. Znajduje się w nim najstarsze na świecie ZOO i największa w Europie Palmiarnia z 1882 r. z 4000 gatunków roślin. Szczególnym zainteresowaniem turystów cieszy się labirynt z żywopłotu. Wprawdzie został on wycięty pod koniec XIX wieku (ponieważ był miejscem miłosnych uciech mieszkańców pałacu), ale zachowane plany pozwoliły odtworzyć go pod koniec następnego stulecia. W przybudówce znajduje się obecnie Muzeum Powozów, gdzie pośród wielu dawnych pojazdów uderza przepychem karoca cesarza Karola. Sam teren wokół pałacu to ogród w stylu francuskim, w którym znajduje się Palmiarnia. Na wzgórzu, z którego roztacza się widok na pałac i Wiedeń, podziwiać możemy Gloriettę (czyli budowlę z pawilonem, z arkadami i kolumnami po bokach), która wzniesiona została przez cesarzową Marię Teresę z łacińską inskrypcją wyrażającą imperialne marzenia pary cesarskiej. Poniżej wzgórza znajduje się Fontanna Neptuna.
Nazwa pochodzi ponoć od odkrytej tu przez cesarza Macieja studni artezyjskiej (Schönbrunn – piękna studnia).
oraz inne pałace w: Berlinie, Będzinie, Kielcach, Pradze, Warszawie, Wilanowie, Wersalu, Witaszycach i pałacyk w Promnicach