W centralnej części Witaszyc znajduje się kompleks dworsko-pałacowo-parkowy. Składa się on z neobarokowego pałacu, stojącego nieopodal dworu oraz rozległego parku. Ogólna powierzchnia parku wraz z elementami przyległymi wynosi 5,5 ha. Natomiast zadrzewiona (zawierająca starodrzew) i użytkowana część parkowa wynosi 3,7 ha.
Gdzie się znajduje?
Witaszyce leżą w południowo-wschodniej części województwa wielkopolskiego w powiecie jarocińskim. Nieopodal wsi płynie rzeka Lutynia. Jest położona przy drodze Poznań – Katowice oraz przy linii kolejowej z Poznania do Kluczborka, co zapewnia wsi dobrą sytuację komunikacyjną.
Dojazd/dojście
Dostać się tam można zarówno samochodem (autobusem), jak i pociągiem.
Pociąg z Poznania jedzie około godziny (74 km).
Droga od dworca w Witaszycach do pałacu zajmie nam około 10 minut – jest to nieco mniej niż 1 kilometr.
Historia
Historia Witaszyc sięga wieku XIV, gdy była osadą przynależącą do dóbr biskupów poznańskich. Potem stanowiła własność wielkopolskich magnatów, by w okresie zaborów w XIX w. trafić w ręce niemieckich właścicieli, z których ostatnimi była rodzina von Ohnesorge. W okresie gdy właścicielem majątku w Witaszycach był pochodzący z francusko-niemieckiej rodziny Willy Dülong wybudowano jako siedzibę dla rodziny okazały pałac.
Dwór późnobarokowy pamięta jeszcze Wielkopolskę przedrozbiorową i został prawdopodobnie wybudowany przez Franciszka Gorzeńskiego. W okresie Powstania Poznańskiego doszło do ratyfikacji „Konwencji Jarosławieckiej”. Regulowała ona wielkość siły zbrojnej po stronie polskiej. Układ podpisali Ludwik Mierosławski i Franciszek Żychliński oraz pruski generał Willisen. W latach dwudziestych XX wieku w dworze przez kilka mieszkał znany artysta rzeźbiarz Jakub Juszczyk, którego gościli hrabiowie Bnińscy. Od lat 60. XX w. znajdował się tu oddział Krajowego Instytutu Włókien Naturalnych w Poznaniu. Dwór został przeznaczony na mieszkania i zasiedlony przez kilka rodzin. W latach następnych ze względu na spadek inwestowania spowodowany brakiem funduszy, dwór, pałac i park zaczęły popadać w niełaskę. W latach 70. funkcjonowała w budynku pałacu filia Biblioteki Publicznej w Jarocinie. Od 1999 roku dwór, pałac i park znajduje się w prywatnych rękach. Pałac całkowicie odrestaurowany i elegancko urządzony.
Od 17 września 2006 roku w odrestaurowanym dworze znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Wojen Napoleońskich bardzo ciekawie ukazujące Epokę Napoleońską, z dwoma makietami słynnych bitew – pod Raszynem i Waterloo. Ciekawostką są tutaj: maska pośmiertna Napoleona i jego włos.
Drugim fascynującym muzeum dworku obok pałacu jest Muzeum Gwiezdnych Wojen, gdzie zobaczyć można około 1000 eksponatów z tej słynnej gwiezdnej sagi. Są tu elementy powstałe z klocków lego, malutkie postaci czy bohaterowie w skali 1:1, np. R2D2, Darth Maul oraz Szturmowcy.
Park jest umownie podzielony na dwie części. Naprzeciwko „starego dworu”, znajduje się mniejsza część parku. Brak tutaj wewnętrznych ścieżek komunikacyjnych z uwagi na wcześniejsze zaniedbania oraz przygotowania terenu do prac renowacyjnych. Natomiast większa część zadrzewionego parku jest skupiona wokół pałacu neobarokowego wybudowanego w roku 1899 przez Willy Dülonga. W tej części odtworzono wszystkie drogi i ścieżki tworzące gęstą sieć komunikacyjną. Umożliwiają one swobodne poruszanie się po parku oraz jego zwiedzanie.
Architektura pałacu
Neobarokowy pałac, wybudowany został na planie prostokąta w 1899 r. według projektu architekta Ludwika Otte pochodzącego z Gross Lichterfelde (niedaleko Berlina). Dwupiętrowy obiekt kryty dachem czterospadowym. Od frontu portyk, otwarty ganek z czterema kolumnami doryckimi potrzymującymi balkon z balustradą. Nad balkonem w jego szerokości ryzalit zwieńczony frontonem zawierającym herb Jana von Ohnesorge właściciela pałacu od końca XIX w.
Obecnie pałac, po gruntownej renowacji, jest obiektem hotelowo-restauracyjnym. Znajdują się w nim stylowe pokoje gościnne, restauracja, bar oraz sale balowe.