
Opera we Lwowie reprezentuje eklektyzm w sztuce. Uroczyste otwarcie nastąpiło 4 października 1900 roku i zaprezentowano na premierze sztukę Władysława Zeleńskiego „Janek”, która opowiadała o życiu karpackich górali. Główną partię śpiewał znany ukraiński tenor Oleksandr Myszuha.
Od roku 2005 nosi nazwę Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej, natomiast wcześniej, w 1956 roku, miał nadane imię Iwana Franki, a przed operą stał pomnik Lenina.
Gdzie się znajduje?
Lwów to miasto na Ukrainie, położony jest na pograniczu wschodniego Roztocza (Roztocze Lwowskie) i Wyżyny Podolskiej, nad rzeką Pełtwią. Na początku 2020 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą niemal 725 tys., Lwów zajmuje siódme miejsce wśród najludniejszych ukraińskich miast.
Do Lwowa można dotrzeć samochodem, autobusem, pociągiem lub samolotem (lotnisko znajduje się około 6 km od centrum miasta).
Dojazd/dojście
Budynek Opery usytuowany jest w ścisłym centrum Lwowa, jest ważnym akcentem urbanistycznym kończącym w kierunku północnym oś bulwarową prospektu Swobody (dawnych Wałów Hetmańskich).
Historia
Projekt teatru wykonał dyrektor lwowskiej Szkoły Przemysłowej prof. Zygmunt Gorgolewski, który w 1895 roku wygrał konkurs ogłoszony przez magistrat lwowski. Budowę rozpoczęto w czerwcu 1897 roku. Obiekt usytuowany jest w rejonie dawnego placu Gołuchowskich.
Budowa trwała w latach 1897–1900. Plan budowli ze względu na swoje przeznaczenie odznacza się bogatym układem pomieszczeń. Całość założona na planie prostokąta, symetryczna, w środkowej części widownia ze sceną, którą od strony ścian obwodowych ujmują pomieszczenia w układzie korytarzowym.
Zygmunt Gorgolewski osobiście kierował budową i nadzorował wykonanie wszystkich prac związanych z wyposażeniem i artystycznym ozdabianiem gmachu. Koryto Pełtwi zostało zasklepione, a budynek postawiono na fundamencie żelbetowym zaprojektowanym przez inż. Jana Boguckiego. Do prac przy ozdabianiu gmachu teatralnego zaproszono najbardziej znanych artystów malarzy i rzeźbiarzy ówczesnego Lwowa. Urządzenia maszynowe teatru wykonała fabryka budowy wagonów i maszyn z Sanoka.
4 października 1900 odbyło się uroczyste otwarcie teatru w obecności gości honorowych – Henryka Sienkiewicza, Ignacego Paderewskiego, Henryka Siemiradzkiego, prezydenta miasta Godzimira Małachowskiego, namiestnika Leona Pinińskiego, marszałka krajowego Stanisława Badeniego oraz delegacji praskiej z burmistrzem Vladimirem Srbem i byłym dyrektorem Národního divadla Františkiem Adolfem Šubertem. Dyrekcję nowej instytucji powierzono Tadeuszowi Pawlikowskiemu.
Budynek został uszkodzony w czasie krwawych zamieszek w 1936 roku. Od 1938 do 1939 dyrektorem teatru był Mieczysław Szpakiewicz.
Przed II wojną światową w gmachu teatru działały trzy sceny: dramatyczna, komediowa i operowa.
Architektura, rzeźba, malarstwo
Budynek Opery we Lwowie jest ciekawym obiektem pod względem architektonicznym, obfituje również w dekoracje malarskie i rzeźbiarskie nawiązujące do sztuki teatralnej.
Gmach zajmuje powierzchnię ponad 3000 m², ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 45×95 m. Budowlę wieńczy znajdująca się nad sceną miedziana kopuła. Drzwi wejściowe flankują podtrzymujące fryz kolumny doryckie. Nad gzymsem oddzielającym rustykowany parter od pierwszego piętra ulokowano loggię z trójłukową arkadą i podwójnymi kolumnami korynckimi, przestrzeń między oknami zdobią kolumny jońskie.
Rzeźby alegoryczne autorstwa Stanisława Wójcika przedstawiają Poezję i Muzykę po lewej stronie, Sławę i Fortunę w centrum, Komedię i Tragedię – po prawej. Figury Muz na attyce są autorstwa Juliana Markowskiego, Tadeusza Wiśniowieckiego, Tadeusza Barącza, Juliusza Bełtowskiego i Antoniego Popiela. Najbardziej dekorowany jest trójkątny fronton projektowany przez Antoniego Popiela kompozycją „Radość i cierpienie”. Po bokach frontu rozmieszczone są posagi z brązu – po lewej „Komedia i Dramat”, po prawej „Muzyka”, na górze „Sława” z pozłacanym liściem palmy. Palma symbolizuje tych, którzy przysłużyli się sztuce. Posągi wykonał Petro Wijtowicz.
Odrzwia wejściowe do parteru zdobi marmurowy portal flankowany jońskimi pilastrami, zwieńczony białomarmurowym medalionem z portretem Z. Gorgolewskiego autorstwa J. Bełtowskiego z 1907 roku.
Widownia mieści 1200 osób. Główna kurtyna jest dziełem artysty-malarza Henryka Siemiradzkiego. Szczególnie reprezentacyjne były dwie loże prosceniowe pierwszego piętra: cesarska i marszałkowska, z salonami i odrębnymi toaletami (do loży cesarskiej prowadziło osobne wejście).
Podczas budowy gmachu zastosowano najnowocześniejsze wówczas rozwiązania technologiczne: oświetlenie elektryczne, centralne ogrzewanie, nowoczesny system wentylacji, hydrauliczną maszynerię sceny, dużą liczbę wyjść ewakuacyjnych podnoszących bezpieczeństwo widzów w razie pożaru.
Wnętrza teatru zdobiły popiersia Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i Kochanowskiego oraz medaliony z wizerunkami Bogusławskiego, Bohomolca, Fredry, Kamińskiego, Korzeniowskiego, Kraszewskiego, Niemcewicza i Zabłockiego. Elewację zdobił herb Polski autorstwa Edwarda Pietscha. Losu większości dzieł łatwo się domyślić.
Bilety do Opery we Lwowie można kupić przez internet. Najtańsze bilety kupimy (po przeliczeniu) już za 7 złotych. Bardziej opłaca się więc iść na spektakl niż kupić bilet na zwiedzanie budynku kosztujący jedynie około 1 zł mniej.