Kościół św. Jakuba w Kutnej Horze

Gdzie się znajduje?

Kutná Hora jest położona Czechach, w odległości około 65 km na wschód od Pragi. Jest stolicą powiatu Kutná Hora w kraju środkowoczeskim. Jej rozwój nastąpił w wyniku odkrycia i eksploatacji bogatych żył rudy srebra pod koniec XIII wieku. W XIV wieku stała się miastem królewskim, wyposażonym w budynki symbolizujące jej ogromny dobrobyt – 3 kościoły, zamek i mennica królewska czyli Włoski Dwór. 
Dojazd/dojście
Jadąc z Wrocławia do Pragi, warto nadłożyć z 20-30 km i wstąpić do Kutnej Hory (lub w czasie drogi powrotnej). Miejscowość ta jest niedaleko Pragi – należy kierować się na Pardubice, a jadąc od Wrocławia, w Hradec Kralove kierujemy się na Pardubice, a stamtąd, Kutná Hora jest na trasie do Pragi.

Historia

Kościół zaczęto budować w latach trzydziestych XIV wieku, a jego najważniejszymi sponsorami byli pracownicy królewskiej mennicy z sąsiedniego Dworu Włoskiego. W 1356 r. zasklepiono prezbiterium i odbyła się tam pierwsza liturgia. Wczesna faza budowy kościoła była pod silnym wpływem sedleckiego klasztoru cystersów, tak w sensie konstrukcji budynku, jak i symbolicznym dlatego kościół był początkowo poświęcony – Pannie Marii. Budowa została zakończona w 1420 roku. W późniejszych etapach uczestniczyli budowniczowie z cechu Parlerów, którzy w tym czasie pracowali przy budowie kościoła św. Barbary. Ich działalność  jest szczególnie widoczna w bogatym maswerku dużego okna w zachodniej fasadzie kościoła.
Podczas budowy odstąpiono od pierwotnego zamiaru budowy wież bliźniaczych, prawdopodobnie powodem był poważny problem z niestabilnym gruntem. Północna wieża wyrosła jednak do godnej podziwu wysokości 80 m, dlatego kościół zaczął być nazywany po prostu „Wysokim”.
W 1410 r. przy kościele ustanowiono oddzielną parafię. W 1424 r. kościół został przejęty przez husytów i odzyskany przez katolików w 1620 r. po bitwie pod Białą Górą.
Na przestrzeni lat kościół był wielokrotnie naprawiany i częściowo przebudowywany. Dach naprawiono w 1650 roku, a dwieście lat później ponownie. Wieża północna, w którą kilkakrotnie uderzył piorun, wymagała częstych napraw. W latach 80. XIX w. w kościele przeprowadzono częściowy remont, podczas którego naprawiono maswerki dziewięciu okien, rozebrano barokowy przedsionek przy wejściu północnym, wyłożono posadzkę i dostarczono nowe organy firmy Mölzer. Jednak znacznie szersza restauracja miała miejsce w latach 1941-1946. Kościół był w znacznie gorszym stanie, niż sądzono, i być może niewiele brakowało do całkowitego zawalenia się. Trzęsienia ziemi w latach 1348, 1411, 1580, 1588, 1590, 1615, 1690 i 1768 mocno naruszyły stabilności kościoła .

Co możemy zobaczyć

Kościół św. Jakuba w Kutnej Horze  jest gotycką budowlą złożoną jest z trójnawowego, czteroprzęsłowego halowego korpusu oraz trójprzęsłowego, zamkniętego trójbocznie prezbiterium. Korpus od zachodu poprzedzony jest dwiema kwadratowymi wieżami, z których północna wysoka jest na 80 metrów i nakryta barokowym hełmem. Wieża południowa jest znacznie niższa, nie ukończona i nakryta namiotowym daszkiem. Między wieżami umieszczone jest wielkie okno ostrołukowe z płomienistym maswerkiem z około 1400 r. Poniżej dwudzielny portal główny, ostrołukowy i uskokowy z maswerkiem w tympanonie. Elewacje boczne kościoła opięte są przyporami, między którymi rozmieszczone są lancetowate ostrołukowe okna z maswerkami. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe. Wnętrza nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, wysokimi na 19 metrów w korpusie nawowym wspartymi na smukłych czworobocznych filarach. Wewnątrz między wieżami umieszczona jest empora organowa. Nawy boczne zakończone są od wschodu i zachodu 
kaplicami: w nawie północnej jest to kaplica Mincířska od wschodu i kaplica Šenkýřska (od zachodu pod wieżą północną). Nad kaplicą Mincířską zbudowano później (1490 r.) tzw. Charvátovską kruchtę, przykrywającą 
freski utrakwistowskie – odkryto je pod tynkiem podczas odbudowy w 1941 roku. W nawie południowej znajduje się czarna kaplica Matki Bożej Bolesnej pod wieżą południową oraz kaplica Rutharda po stronie wschodniej. 
Wnętrze kościoła jest przeważnie barokowe, ale zachowały się też gotyckie elementy. Barokowy ołtarz główny wykonany został w latach 1677-1678. Są w nim umieszczone obrazy: Śmierć św. Jakuba, namalowany przez Františka Xavera Palko w polu głównym oraz Świętej Trójcy namalowany przez praskiego malarza Petera Brandla. Boczne posągi apostołów wykonał praski rzeźbiarz David Schultner w latach 1679-1680. Zakończenie prezbiterium zdobią późnogotyckie freski, jeden z fragmentów opatrzony jest  najstarszym zachowanym  freskiem w Kutnej Horze (1356). W nawie bocznej zachowały się freski z połowy XV wieku. Cennymi zabytkami sztuki gotyckiej są stalle z 1484 roku ustawione w prezbiterium oraz predella z 1515 roku, pochodząca z niezachowanego ołtarza.  Na przyporach filarów nawy głównej umieszczono posągi czeskich patronów: św. Wacława, św. Ludmiły, św. Jakuba, św. Wojciecha, św. Zygmunta i św. Barbary.