Gdzie się znajduje?
Licheń to wieś leżąca niemal w geograficznym środku Polski, 12 km na północ od Konina, wśród lasów, łąk i jezior. Znajduje się tu jedno z najsłynniejszych sanktuariów maryjnych w Polsce.
Dojazd/dojście
Aby dostać się do Lichenia, najpewniej jest kierować się na Konin, skąd jest drogą około 15 km do sanktuarium.
Jeżeli wybieramy się pociągiem, to Konin leży na trasie Warszawa-Poznań, jeździ tam wiele pociągów, które zatrzymują się w Koninie (w tym międzynarodowe, z Berlina). Z Konina do Lichenia można dojechać autobusem miejskim linii 67.
Historia
Jak głosi legenda, Tomasz Kłossowski, kowal z okolic Lichenia, ciężko ranny w bitwie pod Lipskiem, w modlitwach błagał Maryję, żeby nie umarł na obcej ziemi. Wtedy miała mu się ukazać Matka Boża w królewskiej koronie, zapłakana i tuląca do piersi Orła Białego. Powiedziała mu, że wyzdrowieje, a gdy wróci do domu, ma umieścić jej wizerunek w miejscu publicznym w rodzinnych stronach. Uzdrowiony Tomasz Kłossowski powrócił do domu i od tej pory przez 23 lata wędrował po kraju, szukając objawionego mu wizerunku. Znalazł go wreszcie w miejscowości Lgota, wracając w 1836 roku z pielgrzymki do Częstochowy. Uzyskawszy zgodę właściciela, zabrał obraz do swojego domu, a w 1844 umieścił go w małej kapliczce na sośnie w pobliskim lesie.
W 1850 roku właśnie tutaj objawiła się Matka Boża pasterzowi Mikołajowi Sikatce, który pasł bydło w pobliżu kapliczki. Wzywała ludzi do nawrócenia i pokuty, do zerwania z pijaństwem, zachęcała do modlitwy i udziału w mszach świętych. Objawienia trwały przez dwa lata. Maryja zawsze miała na piersi Orła Białego. Zapowiadała niepodległość ojczyzny, ale także kary i klęski. Prosiła o częste odmawianie różańca i przeniesienie obrazu do kościoła. Mikołaj rozgłaszał orędzie Matki Bożej, ale nie wierzono mu. Został aresztowany przez władze carskie. Dopiero gdy zgodnie z przepowiednią nadeszła epidemia cholery, ludzie przypomnieli sobie o ostrzeżeniach. Wtedy zaczęli tłumnie przybywać do Maryi i prosić o pomoc. Wielu chorych i umierających doznało uzdrowienia. Był to początek kultu obrazu Matki Bożej w Licheniu. We wrześniu 1852r. obraz M. B. Licheńskiej został przeniesiony do kościoła p.w. św. Doroty w Licheniu Starym. Na pamiątkę objawień w Lesie Grąblińskim wzniesiono w 1903 roku kaplicę, Kaplica została odbudowana w 1952 roku po wcześniejszych zniszczeniach podczas II wojny światowej.
Dnia 15 sierpnia 1967 roku Stefan kardynał Wyszyński z udziałem biskupów i duchowieństwa oraz ok. 150 tysięcy pielgrzymów z całej Polski dokonał koronacji cudownego obrazu koronami papieskimi, przysłanymi przez papieża Pawła VI, który nadał obrazowi nazwę Bolesna Królowa Polski.
Budowa bazylika Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej rozpoczęła się w 1994 roku. Generalnym wykonawcą robót budowlanych była firma Budimex. Powstanie świątyni zostało całkowicie sfinansowane z datków pielgrzymów. Przekazanie większej kwoty wiązało się z umieszczeniem tabliczki fundacyjnej na ścianie wewnątrz budynku. Koszt budowy bazyliki szacowany jest na około 200 mln zł.12 czerwca 2004 roku, po 10 latach budowy, miało miejsce poświęcenie bazyliki, jako Wotum Kościoła Katolickiego na Wielki Jubileusz Narodzenia Chrystusa.
2 lipca 2005 roku świątynia uzyskała tytuł bazyliki mniejszej.
Co możemy zobaczyć
Teren sanktuarium jest rozległy, położony na wzgórzu i otoczony murem, obejmuje kościół św. Doroty z cudownym obrazem, drewniany kościół Matki Bożej Częstochowskiej z 1728 roku, place na nabożeństwa, aleje drogi krzyżowej, ołtarze polowe, kapliczki, pomniki, grobowce historyczne oraz zaciszne alejki wśród drzew.
W 1994 roku rozpoczęto tu budowę nowej świątyni ku czci Matki Bożej Licheńskiej. W 2004 roku, po dziesięciu latach prac, oddano do użytku monumentalną pięcionawową budowlę typu bazyliki, zbudowaną na planie krzyża, z centralną kopułą. Jest to obecnie największa świątynia w Polsce, ósma pod względem wielkości w Europie i jedenasta na świecie. Zgodnie z zamysłem architektonicznym bazylika ma przypominać falujący złoty łan zboża. Przejawia się to w dekoracji roślinnej placu przed świątynią oraz w architekturze samej świątyni. Zauważalne jest to m.in. w oknach i drzwiach wypełnionych szkłem o odcieniu złotawo-bursztynowym, ze ślusarką z anodowanego aluminium w formie kłosów oraz kolumnach w portykach i we wnętrzu świątyni.
Poszczególne elementy architektoniczne mają wiele odniesień symbolicznych. I tak: do kościoła prowadzą 33 stopnie (ich liczba nawiązuje do lat życia Chrystusa), w świątyni znajduje się 365 okien, symbolizujących liczbę dni w roku kalendarzowym, 52 otwory drzwiowe, symbolizujące liczbę tygodni w roku kalendarzowym, oraz 12 kolumn, symbolizujących dwunastu apostołów. Poza tym, w jej wnętrzu na każdym kroku można natknąć się na elementy kojarzące się z polską historią czy kulturą oraz na sceny z biblii. W bazylice licheńskiej znajduje się największy w Polsce, czwarty w Europie i trzynasty na świecie zespół organów, składający się z 7 tysięcy piszczałek, z których największa ma 10 metrów. W dzwonnicy można zobaczyć wielki dzwon Maryja Bogurodzica, który jest jednym z największych dzwonów w całej Europie. Waży on blisko 19 ton. Na szczycie 141,5-metrowej wieży znajdują się dwa tarasy widokowe – na wysokości 114 i 98 metrów – z których przy dobrej pogodzie rozciąga się widok na odległość do 30 km. Kopuła bazyliki ma 25 m średnicy i 45 m wysokości, wsparta jest na dwukondygnacyjnej żelbetowej kolumnadzie, wspartej na czterech żelbetowych słupach. Od środka widoczna jest dekoracyjna srebrno-złota czasza wykonana ze stali i anodowanego aluminium. Na zewnątrz kopuła pokryta jest płytkami z aluminium anodowanego na złoty kolor, które w słoneczne dni świecą widziane z wielu kilometrów. Plac przed bazyliką licheńską jest tak wielki, że na dużych uroczystościach może pomieścić aż 250 tysięcy osób.
W głównym ołtarzu bazyliki znajduje się łaskami słynący obraz Matki Bożej Licheńskiej. Został on namalowany farbami olejnymi na desce modrzewiowej o wymiarach 24 × 12 cm. Maryja ma na piersiach Orła Białego, na którego kieruje swe półprzymknięte oczy. Twarz Maryi pełna jest majestatu, ale i bólu. Królewską koronę na Jej głowie podtrzymują dwaj aniołowie. Złocisty płaszcz pokrywają symbole męki pańskiej: bicze, gwoździe, cierniowa korona itp. U dołu widnieje napis: „Królowo Polski, udziel pokoju dniom naszym”. Badacze określają czas jego powstania na okres konfederacji barskiej (1772). Jest to kopia obrazu Matki Bożej Rokitniańskiej, zwanej Obozową. Takie wizerunki wręczano idącym na wojnę żołnierzom i jest to prawdopodobnie jeden z nich.
Bazylika licheńska budzi skarjne emocje. Jej forma i przepych są wręcz absurdalne i dla wielu to symbol prawdziwego kiczu w najgorszym wydaniu. Świątynia zdaje się ociekać złotem, a jej forma trafia w najgorsze gusta. Jest to jednak bez wątpienia miejsce bardzo ważne dla katolików i taka oprawa cudownego obrazu jest ich zdaniem najwłaściwsza. Jednakże budowla widziana na własne oczy robi wrażenie na każdym, czy to krytyku sztuki, czy osobie poszukującej duchowego wsparcia.
