Świtezianka błyszcząca

Biologia i występowanie

Świtezianka błyszcząca jest ważką średniej wielkości, przeciętna długość jej ciał wynosi około 5 cm, a rozpiętość skrzydeł może dochodzić do 7 cm. Ciało jest smukłe i wydłużone, głowa wyposażona w parę półkolistych oczu złożonych. Skrzydła są przezroczyste. Obie pary skrzydeł o przybliżonym kształcie. Występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Ubarwienie samców jest metaliczno-niebieskie, niekiedy o zielonkawym odcieniu z przezroczystymi skrzydłami z wyjątkiem niebieskiej owalnej plamy, o różnej szerokości, umiejscowionej pośrodku ich długości, pozostawiającej nasadę i koniec skrzydła przezroczystymi. Samice natomiast, są metaliczno-zielone z przezroczystymi skrzydłami o jasnozielonym użyłkowaniu. U samic występuje tzw. fałszywe znamię – pseudopterostigma, jest ono białe i widać je u dojrzałych osobników. Larwy są dosyć duże, nogi i czułki są u nich długie.

Zachowanie
Świtezianka błyszcząca prowadzi dzienny tryb życia. Preferuje miejsca ciepłe i nasłonecznione. Samce są terytorialne. Każdy z nich ma własny rewir, który bacznie obserwuje, siedząc na jakiejś roślinie. Co jakiś czas podrywają się w górę, aby oblecieć okolice i przy okazji przegonić potencjalnych intruzów.
Świtezianki błyszczące polują głównie na drobne owady, takie jak muchówki (chociażby ochotki, meszki czy komary), chruściki i jętki. Jeśli któryś z nich pojawi się w zasięgu wzroku, świtezianka łapie ofiarę i wraca na swoje miejsce, aby ją pożreć.

Rozmnażanie
Podczas kopulacji świtezianek, samiec łączy się z samiczką chwytając swymi cęgowatymi przydatkami odwłokowymi za przedtułów samicy. Samica podgina wtedy swój odwłok i wczepia się w wtórny aparat kopulacyjny samca, który znajduje się na spodzie drugiego segmentu odwłoka. W efekcie powstaje typowe dla ważek „serduszko”. Samica składa jaja na roślinach wodnych pod powierzchnią wody zanurzając odwłok, a czasami całe ciało – pod wodą może przebywać do 28 minut. Samiec oczywiście nie opuszcza jej, tylko cały czas ją „pilnuje”, przytrzymując jej ciało swoimi odnóżami – przynajmniej do chwili, gdy samica skończy składać jaja. Jak już skończy, rozdzielają się. Samica zresztą nie zajmuje się więcej ani jajeczkami, ani larwami, które wylęgają się z nich po kilku tygodniach. Samców zwykle jest więcej niż samic. Dorosłe osobniki są krótkowieczne, żyją maksymalnie do dwóch miesięcy, występują od maja do sierpnia.

Siedlisko
Świtezianka błyszcząca występuje głównie w pobliżu wolno płynących strumieni i rzek, nad jeziorami przepływowymi i kanałami melioracyjnymi, preferuje miejsca nasłonecznione. Ze względu na tolerancje niewielkiego zanieczyszczenia wód bywa spotykana na terenach zurbanizowanych.

Występowanie
Świtezianka błyszcząca występuje w niemal całej Europie (prócz Półwyspu Iberyjskiego i północnej części Skandynawii) oraz w zachodniej i centralnej Azji (najdalej na wschodzie jej stanowiska znane są u podnóża Himalajów i w rejonie jeziora Bajkał). W Polsce jest pospolita na całym obszarze kraju, nieco rzadsza w górach.