Biologia i występowanie
Rusałka pawik ma skrzydła o rozpiętości 50–55 mm. Najbardziej charakterystyczną cechą tego gatunku, po której łatwo odróżnić go od innych gatunków motyli są duże, wielokolorowe plamki („pawie oczka”) na końcach przednich i tylnych skrzydeł. Przy złożonych skrzydłach motyl przypomina uschnięty liść pokrzywy. Ciało brązowe. Dwie pary nóg. Przednie nogi zredukowane, w formie szczoteczki. Obie płcie podobne do siebie, samice nieco większe. Larwy początkowo są zielonkawoszare oraz włochate. Z czasem zmieniają barwę, stają się czarne, biało kropkowane, pokryte sześcioma rzędami kolców, z błyszczącą głową. Poczwarka żółta, brązowawa bądź szara.
Zachowanie
Larwy rusałki pawik żerują gromadnie (w oprzędzie) na pokrzywach, rzadziej na chmielu, aż do osiągnięcia dojrzałości. Dorosłe osobniki odżywiają się nektarem, jak również spijają soki z drzew oraz pożywiają się zepsutymi owocami. Owad ten po przezimowaniu pożywia się na wierzbach, a latem na Budlei Dawida. Imago można obserwować od czerwca do października, oraz w miesiącach wiosennych po przezimowaniu. Zimują między innymi w dziuplach drzew, stosach drewna, zakamarkach ścian kamiennych, szczelinach skał czy piwnicach.
Rozmnażanie
Okres godowy przypada na wiosnę, potem drugi raz w lecie. Samica rusałki pawika składa jaja w pakietach, na liściach pokrzywy lub chmielu. Samica może złożyć do 400 zielonkawych jaj. Wylęg następuje od 1 do 3 tygodni, gąsienice o długości 2–3 mm mają czarną, błyszczącą głowę. Od razu przystępują do żerowania, po kilku dniach linieją i wspólnie okrywają całą pokrzywę dużym białym oprzędem. Po 3–4 tygodniach od wylęgu opuszczają roślinę, na której żerowały i szukają kryjówek, np. na gałązkach innych roślin, szczelinach w korze, drewnie lub murze, itp. Gąsienica wykonuje nieduży oprzęd i zawisa głową w dół. Przepoczwarzenie trwa od 2 do 4 tygodni.
Siedlisko
Rusałka pawik spotykana jest na polanach i skrajach lasów, w ogrodach, sadach, na nieużytkach i w wielu innych miejscach. Wszędzie jest bardzo pospolita. Postać dorosła występuje przez całe lato, można ją spotkać na różnych kwiatach, z których spija nektar.
Występowanie
Rusałka pawik jest gatunkiem szeroko rozpowszechnionym i pospolitym na obszarze ciepłego klimatu niemal całej Europy, oprócz północnej Skandynawii i krańców południowych w Hiszpanii i Grecji. Ponadto w Azji zasięg tego gatunku sięga aż po Japonię.