Pucharomeduza (Phyllorhiza punctata) należy do meduz właściwych czyli krążkopławów.
Typ: parzydełkowce Cnidaria, gromada: krążkopławy Scyphozoa, rząd: korzeniogębe Rhizostomeae, rodzina Mastigiidae, rodzaj: Filloriza
Biologia i występowanie
Pucharomeduza posiada dzwon oraz ramiona. Na brzegach parasola występują ropalia, czyli ciałka brzeżne, będące narządami zmysłu. Dzwon pucharomeduzy osiąga do 50 cm średnicy. Jest zazwyczaj niebiesko-brązowy z wieloma równomiernie rozmieszczonymi nieprzejrzystymi białymi plamami. Ma osiem grubych, przezroczystych, rozgałęziających się ramion, zawierających komórki parzydełkowe zwane knidocytami. Ciało meduzy składa się głównie z wody (powyżej 94%).
Zachowanie
Pucharomeduzy przemieszczają się w dużych grupach, co prowadzi do ogromnych pokosów w zooplanktonie, jednocześnie pozbawiając pożywienia inne gatunki zwierząt. Jest to, w sumie, gatunek inwazyjny, który zmienił funkcjonowanie ekosystemów w kilku regionach świata. Na przykład pojawienie się tego gatunku w Zatoce Meksykańskiej spowodowało zmniejszenie się populacji planktonu, larw ryb i drobnych skorupiaków tak ważnych w łańcuchu troficznym oceanów. Każda meduza może filtrować około 50 tyś. litrów wody dziennie. Ich pożywienie pochodzi głównie z zooplanktonu, a proces konsumpcji odbywa się poprzez filtrację. Pucharomeduzy żyją w symbiozie z glonami (zooksantelle) zamieszkującymi ich ciało, które dostarczają meduzom dodatkowych składników odżywczych.
Rozmnażanie
Meduza właściwa przechodzi dwuetapowy cykl życiowy, w początkowej fazie życia – fazie polipa – polip jest bezpłciowy. Rozmnaża się, mnożąc się wielokrotnie przez klonowanie. Następny etap – etap meduzy – następuje, gdy meduza rozpoczyna rozmnażanie płciowe. Samiec wystrzeliwuje swoje nasienie do wody, a samica zbiera je do ust i filtruje je do narządów rozrodczych. Tam przekształcają się w polipy, skąd ostatecznie spadają na dno oceanu, gdzie rosną i zaczynają samodzielnie się rozmnażać. Meduza może żyć do pięciu lat w stadium polipa i do dwóch lat w stadium meduzy (aktywnym).
Siedlisko
Pucharomeduzy żyją w przybrzeżnych, ciepłych wodach oceanów (ostatnio również w Morzu Śródziemnym), przemieszczają stadnie w poszukiwaniu zooplanktonu. Zwykle spotykana jest w wodach o temperaturze powyżej 20°C, ale może przetrwać także w wodach chłodniejszych. Pucharomeduza jest zdolna do przemieszczania się z prądami oceanicznymi i może przepływać duże odległości. Falujące ruchy wody wody są konieczne tej meduzie do utrzymania się wodzie, inaczej opadłaby na dno.
Występowanie
Pucharomeduza występowała pierwotnie tylko w wodach Pacyfiku – od Australii po wody południowo- wschodniej Azji. Obecnie, na skutek działalności człowieka, spotykana w wodach tropikalnych i subtropikalnych na obszarach Oceanu Spokojnego, Oceanu Indyjskiego oraz Morza Karaibskiego. Kilka lat temu pojawiła się również w Morzu Śródziemnym.