Osadnik wielkooki

Biologia i występowanie

Osadnik wielkooki to duży motyl, o rozpiętości skrzydeł 46-52 mm. Dymorfizm płciowy jest słaby. Przednie i tylne skrzydła w znacznej mierze brązowe z rzędami czarnych oczek w żółtawej obwódce; oczka te są relatywnie duże, zwłaszcza na tylnych skrzydłach. Oczka na spodzie skrzydeł z wyraźnie zaznaczonymi, jasnymi źrenicami. Wzdłuż zewnętrznych krawędzi skrzydeł widoczne 3 ciemne linie brzeżne.

Zachowanie
Aktywność tych motyli przypada na koniec maja – lipiec. Apogeum pojawu w czerwcu. Imagines są bardzo płochliwe.
Osadnike wielkookie nie przylatują raczej do kwiatów, a jedynie pobierają soki wypływające z ran na drzewach, sole mineralne z wilgotnej gleby i z ekskrementów; rzadziej nektar z kwiatów malin i jeżyn. W Polsce gąsienice żerują na turzycach, w innych regionach także na trawach – młode w ciągu dnia, starsze nocami.

Rozmnażanie
Zimuje młoda gąsienica i kończy żerowanie w końcu maja. Pojaw motyla trwa od końca maja do połowy lipca.

Siedlisko
Osadnik wielkooki zasiedla lasy liściaste i mieszane, zwłaszcza grądy i buczyny. Często spotykany przy drogach leśnych i niewielkich prześwitach w drzewostanie.

Występowanie
Osadnik wielkooki jest gatunkiem eurosyberyjskim, jego zasięg rozciąga się od Francji po wschodnie krańce Palearktyki. W Europie obecny przeważnie w strefie umiarkowanej. Nie występuje na dalekiej północy i w basenie Morza Śródziemnego. Dawniej występował na terenie całej Polski. Obecnie znany jedynie z izolowanych stanowisk na Pojezierzu Mazurskim, Pogórzu Przemyskim i Podbeskidziu, w Lasach Pszczyńskich oraz w okolicach Prudnika. Większy obszar występowania znajduje się w Puszczy Białowieskiej i Kotlinie Sandomierskiej. Na pozostałym obszarze kraju znany jednie z nielicznych izolowanych i zagrożonych zanikiem stanowisk.

Ochrona
W Polsce osadnik wielkooki jest wymierający, objęty ochroną ścisłą.