Koronnik szary

Biologia i występowanie

Koronnik szary nazwę swą zawdzięcza efektywnemu pióropuszowi z wąskich, lśniących piór, które złocą się w promieniach słońca i układają we wspaniałą, symetryczną koronę. Dziób ma krótki i szary, a tęczówka może mieć barwę od jasnoszarej po niebieską. Można dostrzec białą plamę nagiej skóry na policzku; ma lekko czerwonawy odcień. Zarówno pióra na szyi, jak i na większości ciała wyróżnia szary, perłowy kolor. Skrzydła są głównie białe, część piór ma barwę od złotej po brązową, natomiast sterówki są czarne. Długość ciała wynosi 100–110 cm, rozpiętość skrzydeł 180–200 cm, masa ciała 3–4 kg. Nie występuje dymorfizm płciowy w upierzeniu, samce są jedynie nieco większe. Osobniki młodociane odróżnia od dorosłych brązowa tęczówka oraz głównie szare upierzenie, z brązem z wierzchu i z tyłu głowy. Zwykle po 4 miesiącach życia pojawia się narośl na brodzie, początkowo ma kolor różowy. Przeważnie po roku życia młode uzyskują szatę dorosł.

Zachowanie
Koronniki szare odzywają się miękkimi, trąbiącymi, przeważnie niskimi dźwiękami. Prowadzą zwykle osiadły tryb życia. Na żerowiskach tworzą stada – samotnie żerujące żurawie to rzadkość. Na czas spoczynku gromadzą się na dużych rozłożystych drzewach. Są wszystkożerne, żywią się zarówno całymi koszyczkami nasiennymi np. cibory, nasionami (również roślin strączkowych), orzechami, owadami (prostoskrzydłe, larwy motyli), jaszczurkami, płazami bezogonowymi i krabami z rodzaju Potamon. Obserwowano, jak podążają za bydłem wypłaszającym owady, podobnie jak czynią to czaple złotawe. Zjadają również kukurydzę z upraw – preferują jedzenie jej wprost z kolby.

Rozmnażanie
Jak wiele żurawi, również kornniki odbywają niezwykle widowiskowy taniec godowy, w którym bierze udział zarówno samiec jak i samica. Para koronników szarych razem opiekuje się gniazdem i potomstwem. Wychowanie młodego żurawia zajmuje rodzicom prawie cały rok. Po odchowaniu młodych rodzice wracają nad wodę i wybierają miejsce na założenie kolejnego gniazda. Im więcej wody otaczać będzie gniazdo tym bezpieczniejsze pisklęta. Do jego budowy zbierają materiał roślinny i układają go w spory, prawie metrowej średnicy, stos. Samica składa około 2-4 jaj. Inkubacja trwa 28–30 dni. Pisklęta przeważnie są jasnopłowe z głową koloru kości słoniowej. W drugim dniu życia opuszczają gniazdo i zaczynają chodzić za rodzicami. Po 56–100 dniach życia są już w pełni opierzone. Osiągają dojrzałość płciową w wieku 3 lat.

Siedlisko
Koronniki szare żyją na mokradłach z rozwijającą się roślinnością, wybrzeżach rzek, otwartych lasach aluwialnych, płytko zalanych obszarach trawiastych oraz tymczasowych zbiornikach wodnych. W okolicy wybieranych środowisk muszą znajdować się też tereny trawiaste, otwarta sawanna lub pola uprawne.

Występowanie
Koronnik szary zamieszkuje głównie na suchych sawannach Afryki, na południe od Sahary. Występuje w krajach takich jak Senegal, Mali, Kamerun, Uganda, Kenia i Tanzania.

Ochrona
IUCN uznaje koronnika szarego za gatunek zagrożony wyginięciem od 2012 roku (stan w 2021). Wcześniej, w 2009, otrzymał rangę narażonego, a jeszcze wcześniej (od 1988 roku) był uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2014 roku liczebność światowej populacji szacowano na 26 500 – 33 500 osobników.