Najstarsza nazwa tej uliczki to podobno Złotniczą (Zlatnická), ponieważ podobno w XVI wieku mieszkali tu złotnicy . Jest to jednak bardzo mało prawdopodobne, ponieważ była to najbiedniejsza część Hradczan. Inna interpretacja nazwy związana jest z alchemikami, którzy mieli tu próbować wydobyć złoto. Według innych informacji nie było tu żadnych alchemików.
Powstała pomiędzy romańskim i późnogotyckim obwarowaniem północnej części zamku. Do zamkowych łuków muru obronnego, wzniesionego około 1500 roku przez Benedykta Rejta, dobudowano małe domki. Poddasza domków tworzą chodnik obronny, łączący wieże Białą i Daliborską.
Gdzie się znajduje?
Praga jest stolicą Czech i też jego największym miastem. Liczba ludności wynosi ponad 1,3 mln.
Do Pragi można dotrzeć samochodem, autobusem, pociągiem lub samolotem (lotnisko znajduje się ok. 15 km na zachód od centrum)
Dojazd/dojście
Złota Uliczka to właściwie część hradczańskiego zamku, więc aby tam dotrzeć musimy kierować się na zamek. Sama Złota uliczka jest położona naprzeciwko pałacu Rožmberków, nieopodal katedry św. Wita. Hradczany znajdują się na wzgórzu, po drugiej stronie Wełtawy (w stosunku do Rynku Staromiejskiego). Można tam dojść przez most Karola, a dalej ulicą Klárov. Przystanek metra Malostranská znajduje się przy pałacu Wallensteina, skąd Stare Zamkowe Schody wiodą (od ulicy Pod Bruskou) do wschodniej części zamku lub od stacji Hradčanská kierując się na Most Prochowy, dochodzimy na drugi dziedziniec.
W bliskiej okolicy zamku znajdziemy trzy przystanki tramwajowe linii 22 i 23. Jeden z nich Pražský hrad znajduje się na wysokości Ogrodów Królewskich i oddalony jest od trzeciego dziedzińca z katedrą o około 500 m. Inny przystanek, Pohořelec, znajduje się około jednego kilometra od zamku.
Historia
Pierwotnie, w XVII wieku, stały tu drewniane domy, w których mieszkali strażnicy ochraniający zamek. Po nich miejsce przejęli rzemieślnicy w tym złotnicy i stąd wzięła się tez nazwa Złota Uliczka. Po tym „złotym okresie” uliczki, drewniane domy zaczęli zasiedlać najbiedniejsi mieszkańcy Pragi, a nawet przestępcy.
W XVI w. znajdowały się tu mieszkania zastępcze, za czasów cesarza Rudolfa II zajmowali je członkowie straży zamkowej. Dopiero w XVIII wieku panująca cesarzowa Maria Teresa zadbała o to aby zrujnowane domki z drewna zastąpić murowanymi, jednak mieszkańcami uliczki wciąż byli ci najbiedniejsi.
Na początku XX w. uliczka zmieniła charakter – zamieszkali tutaj (i tworzyli) pisarze i poeci. Po drugiej wojnie światowej domki przestały służyć jako miejsce zamieszkania – w latach 50. XX w. wysiedlono ostatnich mieszkańców. Obecnie znajdują się w nich oryginalne sklepiki, galerie i wystawy, przyciągające uwagę licznych turystów.
Po zachodniej stronie Złotej Uliczki stoi cylindryczna Biała Wieża, której dolna część służyła aż do połowy XVIII w. jako więzienie i katownia. Więziony tu był m.in. XVI-wieczny angielski alchemik i szarlatan Edward Kelley. Innym więźniem Daliborki był wschodnioczeski hrabia František Antonín Špork – znany mecenas i miłośnik sztuki (żył w XVIII wieku).
Od 1 maja 2010 r. uliczka była zamknięta przez rok z powodu remontu. Był to największy remont tej części Hradczan, objął m.in. kanalizację i odpływ wody deszczowej, która niszczy zabudowę. Planowane wykopy sięgały głębokości 6 m. Remontowi towarzyszyły badania archeologiczne.
Co możemy zwiedzać
Cała ulica jest wybrukowana tzw. kocimi głowami, aleja jest wąska, a domki przypominają domki dla lalek. Aktualnie większość domków na Złotej Uliczce zaadaptowano na sklepy z pamiątkami lub galerie sztuki czy wystawy dzieł lokalnych artystów. Kolorowe, miniaturowe domki w jednym z największych miast w Europie robią nie lada wrażenie. Sceneria jak z baśni zachęca do robienia zdjęć i romantycznych spacerów, dlatego tłok to również częsty element tej praskiej atrakcji. Aby uniknąć kolejek i tłumów, warto wybrać się na zwiedzanie wczesnym rankiem lub późnym popołudniem. Wstęp na Złotą Uliczkę jest płatny, w ramach zwiedzania Zamku. Do wyboru mamy dwa warianty cenowe Trasa długa (ok. 350 Koron) oraz Trasa Krótka (ok. 250 Koron). Ale w godzinach wieczornych wstęp na nią jest wolny (godziny otwarcia różnią się w zależności od sezonu).
Na trasie zwiedzania udostępnionych zostało 9 domków z 16 – można zobaczyć, jak mieszkało się tu przed wiekami. Zajrzymy do laboratorium alchemicznego, warsztatu złotnika, średniowiecznej karczmy, pod pokrywkę babce zielarce i w karty sławnej wieszczki. O pierwotnej wielkości najlepiej świadczy domek nr 13, którego elewacja w ogóle nie wychodzi na ulicę, gdyż jest jedyny dom z tej alei do dnia dzisiejszego który nadal zachował pierwotną wielkość. Można odkryć również, co gotowano więźniom, którzy byli przetrzymywani w niedalekiej wieży Daliborka. Nad domami Złotej Uliczki wiedzie korytarz obronny łączący Daliborkę – domek nr 20 z głównym więzieniem zamku Białą Wieżą, której dolna część służyła aż do połowy XVIII wieku jako więzienie i katownia. Namiastkę klimatu średniowiecznej katowni daje ekspozycja udostępniona zwiedzającym. Natomiast w domku nr 12 u Jiřígo Mařánka spotykali się słynni pisarze i poeci, np. František Halas czy Vítězslav Nezval. Obecnie z domku dostępne jest przejście na taras gotyckiego muru. Niezwykła aura, jaka towarzyszy spacerom po Złotej Uliczce od lat przyciągała różnych artystów. W domku nr 22 w 1917 r. pisał swoje dzieła Franz Kafka, który to domek „wypożyczał” od swojej siostry Otty. Mieszkańcem Złotej Ulicy był także czeski poeta, Jaroslav Seifert, zdobywca Nagrody Nobla.
Legenda o poszukiwaniu kamienia filozoficznego
Ze Złotą Uliczką wiąże się wiele legend. Większość z nich dotyczy kamienia filozoficznego, który miał przemieniać metal w złoto. Najbardziej znana i bardzo tajemnicza historia opowiada o losach doktora filozofii o imieniu Uhle, który w swoim domu prowadził różne eksperymenty. Jeden z nich zakończył się tragicznie. W 1831 roku mieszkańcy Złotej Uliczki usłyszeli głośny wybuch, który doszczętnie zniszczył pracownię doktora. Uhle zginął, ale w ręku trzymał kamień ze szczerego złota.