Gdzie się znajduje?
Uzdrowisko Ustroń mieści się w Zawodziu – dzielnicy Ustronia, położonej na wschód od rzeki Wisły, na zboczu Równicy.
Dojazd/dojście
Do Ustronia można dojechać samochodem, autobusem jak i koleją. Najpierw trzeba dotrzeć do Katowic, a stamtąd, samochodem można pojechać trasą nazywaną „Wiślanką” na Wisłę (Ustroń jest 8 km przed Wisłą). Można też jechać drogą krajową nr 1, przed Bielskiem skręcić na Cieszyn, a w Skoczowie na Wisłę. Z Katowic można też dojechać autobusem lub koleją. Ze stacji kolejowej Ustroń Zdrój do sanatorium Równica jest około kilometra, natomiast od przystanku autobusu około 1,5 km.
Historia
Ustroń jest jedną z najstarszych osad Śląska Cieszyńskiego, a pierwsze wzmianki o nim pochodzą z roku 1305. Początkowo była to wieś książęca należąca do Piastów Śląskich, a od roku 1653 do dynastii Habsburgów.
Pod koniec XVII wieku przez Ustroń przemaszerowały wojska króla Jana Sobieskiego, zmierzające pod Wiedeń. Na pamiątkę tego wydarzenia zasadzono wtedy w osadzie dąb. Drzewo to, zwane Dębem Sobieskiego, rośnie do dziś w pobliżu skrzyżowania ulic Daszyńskiego i Spółdzielczej.
W czasach kontrreformacji (XVI – XVII wiek) ludność wyznania ewangelickiego chroniła się w okolicznych górach przed prześladowaniami. Pozostałością z tamtych lat jest kamienny ołtarz usytuowany w lesie na stoku Równicy. W miejscu tym odbywały się nabożeństwa.
W dziejach Ustronia znalazło się miejsce na równoczesny rozwój osady przemysłowej i uzdrowiska. W drugiej połowie XVIII wieku książę cieszyński Albrecht Kazimierz założył tutaj hutę żelaza, walcownię i kuźnię. Zakłady prosperowały aż do wyczerpania się złoża rud darniowych. Ale uprzemysłowienie dało impuls do rozwoju kurortu. Gorący żużel z huty służył do ogrzewania wody w wannach – „kąpiele gierzymowe” wpływały kojąco na bóle reumatyczne. Na przełomie XVIII i XIX wieku przyjmował już lekarz zdrojowy, wzniesiono łazienki i inne budynki zdrojowe. W 1882 roku Ustroń otrzymał status uzdrowiska.
Czas kolejnego, dynamicznego rozwoju, to lata 60. i 70. ubiegłego wieku. Z rozmachem zagospodarowano dzielnice na prawym brzegu Wisły. W latach 1967–1990 na stokach Równicy powstało 17 modernistycznych budynków wczasowych. Budynki o charakterystycznej bryle, zwane potocznie „piramidami”, zaprojektowali: Henryk Buszko, Aleksander Franta i Tadeusz Szewczyk. W 1972 roku ponownie przyznano miastu status uzdrowiska. W XXI wieku główną rolę w zdroju odgrywa Przedsiębiorstwo Uzdrowiskowe „Ustroń” S.A. W jego gestii pozostają m.in. olbrzymie sanatorium „Równica”, Uzdrowiskowe Centrum Rehabilitacji Onkologicznej i Limfologii „Rosomak”, Ustrońskie Centrum Psychoterapii „Narcyz” czy Uzdrowiskowy Zakład Przyrodoleczniczy. Usługi lecznicze świadczy również wiele innych ośrodków szpitalnych i sanatoryjnych – chociażby Śląskie Centrum Rehabilitacji, Śląski Szpital Reumatologiczno-Rehabilitacyjny im. gen. Ziętka czy Szpital Polsko-Amerykańskiej Kliniki Serca w Ustroniu, który specjalizuje się w diagnostyce oraz leczeniu chorób serca nowoczesnymi metodami małoinwazyjnymi.
Co tutaj się leczy?
Uzdrowisko Ustroń specjalizuje się w rehabilitacji kardiologicznej, neurologicznej, onkologicznej, pulmonologicznej oraz narządu ruchu. Ostatnio uruchomiło także rehabilitację leczniczą dla osób po przebytej chorobie COVID-19. W terapii korzysta się z wód leczniczych i borowiny – stosuje się całe spektrum zabiegów balneologicznych, a także światłolecznictwo, elektrolecznictwo, magnetoterapię, krioterapię i wiele innych.
Do najważniejszych elementów lecznictwa uzdrowiskowego, szczególnie rehabilitacji ruchowej, należą kąpiele w basenach solankowych. Ustrońskie solanki zalicza się do najlepszych w kraju. Cztery baseny Uzdrowiskowego Instytutu Zdrowia napełnione solanką o stężeniu 3-4% są miejscem ćwiczeń kinezyterapeutycznych. Na wszystkich kojąco działa podgórski klimat i piękne, beskidzkie krajobrazy.
Wybrane obiekty
Właścicielem większościowego pakietu Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń” SA od sierpnia 2010 roku jest Spółka Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca. Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca to spółka o wypracowanej marce i ogromnych sukcesach w dziedzinie kardiologii oraz kardiochirurgii. Została założona w 2000 r. przez grupę wybitnych lekarzy z Polski i Stanów Zjednoczonych. Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń” SA tworzą obecnie cztery sanatoria – RÓWNICA, KOS, NARCYZ i ROSOMAK, 3-gwiazdkowy hotel WILGA, Uzdrowiskowy Instytut Zdrowia oraz nowoczesne centrum zabiegowe Medical & SPA Prestige Club.
W innych „piramidach” znajdują się samodzielne obiekty sanatoryjne są to m.in.: Sanatorium Uzdrowiskowe ELEKTRON, Ośrodek MAGNOLIA (Sanatorium Ustroń), Sanatorium Uzdrowiskowe MALWA, Ośrodek Rehabilitacyjno- Wypoczynkowy MUFLON, Sanatorium Uzdrowiskowe ORLIK, Sanatorium Uzdrowiskowe RÓŻA Med & Spa, Sanatorium Hotel TULIPAN, Sanatorium Uzdrowiskowe ZŁOCIEŃ.
Na terenie Ustronia Zawodzia działa Śląskie Centrum Reumatologii, Ortopedii i Rehabilitacji (od 1975 roku). Jest to budynek sześciopiętrowy, o trzech skrzydłach. Rocznie w oddziałach szpitalnych leczonych jest ok. 6 000 pacjentów.
Na stoku Równicy, powyżej wszystkich „piramid” wybudowano hotel BELWEDER. Obok hotelu jest Leśny Park Niespodzianek – mini -zoo, gdzie można zobaczyć spacerujące jelenie, żubry, daniele, muflony, dziki, ptaków drapieżne i sowy. Są też pokazy ptaków drapieżnych.
Centrum Ustronia jest nieco oddalone od uzdrowiska – trzeba przejść na drugą stronę Wisły. Do Rynku jest tak około 1,5 km. Znajdziemy tam interesujący Ratusz, bibliotekę, a w okolicy różne sklepy, restauracje, cukiernie i mnóstwo „kramów” z pamiątkami.
Nad Wisłą, po obu stronach, są bulwary spacerowe. Aleja Legionów to popularna promenada, służąca spacerowiczom, a także amatorom „nordic walking” i nart biegowych. Oświetlony trakt jest uczęszczany także zimą. Ustrońska Szkoła Narciarstwa Biegowego wytyczyła tu 6 km tras dla amatorów stylu klasycznego i wolnego. Z bulwarami sąsiaduje (w rejonie centrum letniska) Park Kuracyjny, na terenie którego znajduje się Ustroński Amfiteatr – miejsce wielu imprez kulturalnych i rozrywkowych. Przy alei znajduje się kort tenisowy, Park Kościuszki z dużym placem zabaw dla dzieci i punktem gastronomicznym, a także liczne kąpieliska przy brzegach rzeki. Przy ładnej pogodzie cieszą się one dużą popularnością wśród amatorów wodnej ochłody i opalania.
Jak ktoś ma dobrą kondycję do wspinania się po górach może zaliczyć dwa szczyty, pomiędzy którymi leży Ustroń. Wielka Czantoria i Równica dostępne są również dla osób o słabszej kondycji lub ograniczonej sprawności ruchowej – na Równicę można wjechać samochodem, a na Czantorię koleją linową, której górna stacja znajduje się na Polanie Stokłosicy nieco poniżej szczytu góry.
Z Równicy wypływa malowniczy potok Gościeradowiec, spływa ku zachodowi przez dzielnicę Ustronia Zawodzie i uchodzi do Wisły tuż powyżej mostu w centrum Ustronia. W dolinie potoku znajdują się dwa źródła wód żelazistych. źródło Żelaziste (Eisenquelle), zwane również źródłem Jana, odkryte przez Jana Kubischa – arcyksiążęcego urzędnika hutniczego w 1884 r. W 1889 r. źródło ocembrowało i otoczono opieką. Jest czynne do dzisiaj, ale jest coraz mniej żelaziste. Dolina potoku Gościradowiec była niegdyś jednym z najpiękniejszych uzdrowiskowych zakątków Ustronia. Dzisiaj zarośnięta – zatraciła swój dawny urok, niemniej jej niezwykły i tajemniczy klimat pozostał niezmienny.
