Gdzie się znajduje?
Eger to miasto na prawach powiatu w regionie Węgier Północnych, leży w dolinie potoku Eger. Jest to drugim pod względem liczby ludności miastem na północy Węgier. Eger jest ważnym ośrodkiem edukacyjnym i kulturalnym. Jest to jedno z dynamicznie rozwijających się miast węgierskich. W ostatnich dziesięcioleciach wybudowano drogi, a równolegle z nimi wzrosło znaczenie parku przemysłowego oraz powstały liczne centra handlowe. Jako centrum regionu winiarskiego Eger jest to jedno z najważniejszych węgierskich miast winiarskich, a Eger bikavér to znana i uznana odmiana wina za granicą.
Dojazd/dojście
Nie powinniśmy mieć większych problemów z trafieniem do tego pięknego miasta. Posiada ono liczne połączenia autobusowe i kolejowe z Budapesztem (zarówno bezpośrednie jak i z przesiadkami).
Historia
Do najważniejszego wydarzenia w historii miasta doszło w 1552 roku. Po klęsce pod Mohaczem obszar Węgier został podzielony pomiędzy Turków i Habsurgów. Jednak Imperium Osmańskie nie zrezygnowało z marzeń od podbiciu całego kraju. Na teren północnych Węgier nadciągnęła potężna armia turecka, prawdopodobnie regularnych żołnierzy tureckich było około 50 tysięcy (plus kilkadziesiąt tysięcy cywilów w taborach). Mimo rozpaczliwych prób zorganizowania skutecznej obrony, dowódca twierdzy István Dobó, miał do dyspozycji jedynie 2300 ludzi. Trwające 39 dni oblężenie przeszło do historii i stało się fundamentem wielu legend. Mówiono, że wśród Turków rozpowszechniła się legenda jakoby obrońcy pili byczą krew dodającą im sił. W rzeczywistości chodziło o wino bikavér (co znaczy bycza krew), którego zapasy znajdowały się w zamkowych piwnicach. Wobec poważnych strat wśród Węgrów na mury musiały wyjść egerskie kobiety co dodatkowo przeraziło Turków. Z powodu ciężkich strat, braków w zaopatrzeniu i pogorszenia pogody Turcy zostali zmuszeni do zwinięcia oblężenia. Obrońcy triumfowali.
Niedługo jednak mieszkańcy miasta cieszyli się wolnością, podczas kolejnej tureckiej wyprawy z 1596 broniące fortecy wojska zaciężne poddały zamek. Rozpoczął się okres wieloletniej niewoli. Okupanci nie dbali o rozwój Egeru – miasto wyraźnie podupadło. Trzeba jednak przyznać, że właśnie w tym okresie w łaźniach tureckich zaczęto wykorzystywać wody termalne, co w późniejszych wiekach przyczyniło się do rozwoju turystyki w regionie.
Po przejęciu miasta pod panowaniem Habsburgów w drugiej połowie XVII wieku, nastąpił okres prosperity Egeru. Habsburg oddali je pod zarząd biskupi i kościelni hierarchowie podnieśli zniszczone dzielnice z ruin. Powstały wtedy liczne budowle wznoszone w stylu barokowym: między innymi bazylikę i szkołę ze świetnie wyposażoną biblioteką i obserwatorium astronomicznym. Ich marzeniem było uzyskać dla szkoły rangę uniwersytetu, ale pomysł ten nie zyskał poparcia cesarza. Na początku XIX wieku miasto zyskało rangę archidiecezji. W roku 1854 Eger został odebrany władzom kościelnym.
W latach powojennych władze komunistyczne rozpoczęły budowę wielu fabryk i zakładów pracy. Uznano bowiem, że klerykalna wizerunek miasta powinien zostać zastąpiony robotniczym.
Wybrane obiekty
Zamek – monumentalne mury kryją kazamaty, resztki katedry, pałac biskupi i niewielkie muzeum. Spacer po częściowo zrekonstruowanym zamku pozwala wyobrazić sobie jak wyglądało krwawe oblężenie z 1552 roku. Szczególne wrażenie robi olbrzymia brama przez którą wchodzi się na teren twierdzy. Można podziwiać stałe ekspozycje, które prezentują historię zamku, jego podziemny system forteczny, średniowieczne metody karania i ich narzędzia. W zamku mieści się również Galeria Egri, jedna z najważniejszych kolekcji dzieł sztuki na Węgrzech, która prezentuje malarstwo niemieckie, włoskie, austriackie i węgierskie.
Bazylika archikatedralna nosi wezwanie św. Jana Apostoła, Michała Archanioła i Niepokalanego Poczęcia NMP. Zbudowana została w XIX wieku i wyróżnia się monumentalną kopułą zawieszoną na 40 metrach wysokości. To trzeci co do wielkości budynek kościelny na Węgrzech, z 55-metrowymi wieżami, jest drugim najwyższym budynkiem w mieście po 57-metrowym kościele Minorytów. Przy wejściu do świątyni umieszczone są monumentalne posągi świętych: Piotra, Pawła, Stefana i Władysława.
Większość budowli na starym mieście pochodzi z XVIII wieku kiedy miasto pod władza biskupów rozwijało się niezwykle szybko. Wzniesiono wtedy piękne reprezentacyjne pałace – Pałac Prałatów i Pałac Kapituły.
Plac Istvána Dobó(węg. István Dobó tér) to główny plac historycznego centrum Egeru. Długa oś z grubsza trapezoidalnego kwadratu o barokowym charakterze jest zorientowana na północny wschód-południowy zachód. Na placu jest kościół Minorytów znany również jako kościół św. Antoniego Padewskiego. Po wschodniej stronie stoi dawny klasztor Minorytów zbudowany w latach 1773–75. W dawnym klasztorze działa obecnie Gimnazjum Szent Hedvig dla dziewcząt. Natomiast po zachodniej stronie znajduje się eklektyczny ratusz, który powstał w ostatnich latach XIX wieku na miejscu zburzonych budynków starego ratusza. Ostatnio został odnowiony w ramach programu renowacji śródmieścia, w latach 2013–2015. W południowo-zachodniej pierzei są barokowe budynki mieszkalne. Natomiast w północno-zachodniej części stoi żelbetowy budynek domu handlowego Centrum.
Na ulicy Kossutha w latach 1736-1746 został zbudowany jednonawowy kościół barokowy kościół franciszkanów pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia. Do jego zachodniej strony przylega, również zabytkowy, budynek klasztorny. Natomiast na ulicy Istvána Széchenyi, jezuici przebudowali dawny meczet w barokowy kościół, obecnie pod wezwaniem św. Bernarda. Po likwidacji zakonu jezuitów został on przekazany cystersom. Kościół jest połączony z klasztorem, gdzie obecnie działa Cysterskie Liceum i Kolegium Cystersów Gárdonyi Géza.
Liceum to dawna szkoła założona przez biskupów znajduje się w okolicach bazyliki i dziś mieści się tutaj Uniwersytet Károla Eszterházy. Można zwiedzić tam bibliotekę z zachowanym freskiem iluzjonistycznym, przedstawiającym obrady soboru trydenckiego. W budynku mieści się też muzeum Obserwatorium Specula i Camera obscura.
Na południe od bazyliki znajduje się park Érsekkert. W jego pobliżu zlokalizowano większość basenów termalnych. Niektóre z zabudowań (położone za współczesnym kompleksem, łaźnie paszy Arnauta) pochodzą jeszcze z czasów tureckich.
Minaret w Egerze to najdalej wysunięty na północ minaret, jaki zbudowali Turcy podczas swoich podbojów. Po zdobyciu miasta przez wojska habsburskie na szczycie wieży umieszczono krzyż.
W Egerze znajdziemy też parę nieoczywistych muzeów, jak np. The Road Beatles Múzeum (posiada ponad 2000 pamiątek, w tym nagrania DVD, zapisy dźwiękowe, książki, fotografie, ubrania, dedykacje) czy Muzeum marcepanu (na zbiory składa się ponad 150 dzieł z masy cukrowej, najważniejszą atrakcją muzeum jest natomiast barokowa komnata, w której wszystko, od podłogi przez tapety, zasłony aż po piec kaflowy wykonane zostało z cukru).
Ciekawostki
Eger nazywany jest często „perłą północnych Węgier”. Miasto słynie z produkcji wina, a także z gorących źródeł. Aby odkryć smaki tutejszych trunków, wybierz się do słynnej Doliny Pięknej Pani (węg. Szepasszony-volgy), gdzie w wulkanicznych skałach wydrążonych jest około 200 piwnic. Część z nich do dziś wykorzystywana jest do przechowywania wina Egri Bikaver. W pozostałych działają liczne winiarnie i restauracje, w których można skosztować węgierskiej kuchni, alkoholi i posłuchać na żywo tutejszej muzyki.
