Gdzie się znajduje?
Cieszyn jest miastem w województwie śląskim, w południowej Polsce przy granicy z Czechami. Współczesne pojęcie „miasto Cieszyn” odnosi się do prawobrzeżnej części rzeki Olzy, natomiast lewobrzeżna część rzeki należy do Czech i nosi oficjalną nazwę Czeski Cieszyn.
Dzieje Cieszyna sięgają IX w. i wiążą się z grodem słowiańskiego plemienia Golęszyców. Cieszyn otrzymał prawa miejskie pomiędzy 1217 a 1223 rokiem. Od końca XIII w. było ono centrum Księstwa Cieszyńskiego.
Dojazd/dojście
Do Cieszyna można dojechać samochodem, np od Katowic. Najlepiej jechać drogą ekspresową S1, a przed Bielskiem należy skręcić na droga ekspresowa S52. Można też skorzystać z kolei, ale trzeba dojechać do Bielska lub Zebrzydowic (oba mają połączenie z Warszawą), a stamtąd autobusem lub minibusem dojechać di Cieszyna. Jest wprawdzie też połączenie Kolei Śląskich z Katowic do Cieszyna, ale tych pociągów jest mało i najczęściej, jeszcze z przesiadką w Czechowicach. Interesujące jest połączenie autobusami dalekobieżnymi np. FlixBus, czy Lajkonik (z Krakowa), gdzie cena jest zdecydowanie niższa, jak przejazd koleją.
Trasa od dworca autobusowego i kolejowego do rynku wynosi około 600 m, czyli 8-10 minut pieszo.
Historia
Obecny Rynek powstał pod koniec XV wieku. W 1496 roku książę cieszyński Kazimierz II sprzedał miastu dwa domy z przeznaczeniem na nowy ratusz miejski. Śladem najstarszej, średniowiecznej zabudowy przyrynkowej są zachowane pod renesansowymi budynkami piwnice przedprożowe.
Po pożarze miasta w 1552 roku, który zniszczył znaczną część drewnianego wówczas miasta, powstała renesansowa, podcieniowa zabudowa drewniano-murowana czytelna w budynkach wschodniej i zachodniej pierzei rynkowej. Po kolejnym pożarze w 1789 roku nastąpiła przebudowa budynków w stylu barokowo-klasycystycznym, zaś we wschodniej pierzei zamurowane zostały podcienia. Do dziś zachowany jest typowy układ przestrzenny z szerokimi sieniami, często dekorowanymi, sklepieniami kolebkowymi z lunetami, kamiennymi portalami i stropami belkowymi.
W 2 połowie XIX wieku i początku XX modernizacji bądź całkowitej przebudowie poddane zostały tylko niektóre budynki.
Zabudowa rynku
Na środku stoi studnia z figurą św. Floriana, wykonana w 1777 roku przez Wacława Donaya ze Skoczowa, studnia jest pozostałością dawnego wodociągu miejskiego z XVI wieku dostarczającego wodę spod Małego Jaworowego.
Południową pierzeję rynku stanowi ratusz – stoi na miejscu późnogotyckiego, powstałego z przebudowy dwóch domów księcia cieszyńskiego Kazimierza II. Był wielokrotnie przebudowywany – śladem przebudowy renesansowej jest sień ze sklepieniem krzyżowym wspartym na kamiennej kolumnie. Obecny gmach został odnowiony i rozbudowany w latach 40. XIX wieku wg projektu znanego architekta wiedeńskiego Józefa Kornhäusla oraz budowniczego Kmenta. W 1906 roku do ratusza przyłączono gmach będący uprzednio siedzibą Sądu Okręgowego (Rynek 2), a salę rozpraw zamieniono na salę obrad Rady Miejskiej. Jej wyposażenie pochodzi z 1914 roku – są to boazerie uzupełnione herbami szlachty cieszyńskiej i symbolami cechów rzemiosł.
Jednym z najciekawszych budynków na rynku jest Dom Narodowy (Rynek 12), który obecnie jest siedzibą Cieszyńskiego Ośrodka Kultury. Wybudowany w stylu eklektycznym, w miejscu byłego zajazdu Franciszka Schreinzera. Uroczyście otwarty w 1901 roku, był odtąd miejscem spotkań miejscowej ludności.
Kolejnym interesującym budynkiem jest Hotel Pod Brunatnym Jeleniem (Rynek 20), przypominający wiedeńskie budowle. To w nim gościli najwięksi przywódcy tacy jak min. Józef Poniatowski, cesarz austriacki Józef II, Franciszek Józef oraz car Rosji Aleksander. Przez wiele lat był zaniedbany, ale od niedawna ma odnowioną elewację.
Rynek, tak po wschodniej jak i po zachodniej stronie otaczają budynki z arkadami. Dawniej były one własnością najbogatszych mieszczan. Kamienice z podcieniami, zostały wzniesione w XVI wieku w stylu renesansowym. Najstarsze fragmenty zachowały się jedynie na poziomie piwnic i parteru. Przyrynkowe kamienice otrzymały obecny wygląd w większości w XIX i na początku. XX wieku. Dziś w arkadach rynku kryją się głównie kawiarenki, które w okresie wiosenno-letnim wystawiają na zewnątrz ogródki.
Ciekawostki
Niedaleko rynku znajduje się Studnia Trzech Braci. Według legendy, dawno temu żył książę Leszek, ojciec trzech synów, którym na imiona było Bolko, Leszko i Cieszko. Pewnej nocy zobaczył na niebie trzy skrzące się gwiazdy, których pojawienie się było o tyle niezwykłe, że ta noc była bezgwiezdna. Książę uznał to za znak – jego trzej ukochani synowie powinni wyruszyć w wędrówkę w odległe krainy. Przedzierając się przez puszczę, Leszko wraz ze swoją drużyną dotarł do niewielkiego strumienia, w którym woda była czysta, niezmącona i smakowała wybornie. Spragniona drużyna odpoczęła w tej pięknej okolicy, a Leszko wspiął się na pobliskie wzgórze i zadął w róg z nadzieją, że usłyszy odpowiedź swoich braci. Jakież było jego zdziwienie, gdy po chwili do jego uszu dotarł znajomy dźwięk myśliwskiego rogu i niedługo potem dołączył do nich Bolko ze swoją drużyną. Później też dołączył też najmłodszy z braci – Cieszko. Wtedy zdecydowali, by w tym miejscu zbudować gród warowny i nazwać go Cieszynem, na pamiątkę tego, jak bardzo ucieszyli się ze swego spotkania. A ze źródełka zrobili studnię, którą nazwali „Studnią Trzech Braci”. Do dziś stoi ona w Cieszynie, przypominając tę wspaniałą historię.
