Muzeum Luwr w Paryżu

Gdzie się znajduje?

Paryż – stolica i największe miasto Francji. Stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju. Obecnie, po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, aglomeracja paryska stała się największą aglomeracją w Unii Europejskiej – cała aglomeracja paryska liczy blisko 11 mln ludności.
Dojazd/dojście
Luwr znajduje się w 1. dzielnicy Paryża. Stanowi jeden z ważniejszych punktów orientacyjnych stolicy Francji. Luwr położony jest między rue de Rivoli i prawym brzegiem Sekwany oraz ogrodami Tuileries i rue du Louvre w obrębie. Do muzeum najlepiej dojechać metrem. Należy wybrać linię 1 lub 7 i wysiąść na stacji Palais Royal – Musée du Louvre. Stąd dojście do Piramidy na dziedzińcu zajmuje ok. 3 minuty.
Zawsze jest duża kolejka, aby wejść do muzeum, więc należy przygotować się na co najmniej 40 minut czekania (a możliwe są i dużo dłuższe kolejki) przed wejściem do holu, gdzie można kupić bilety. Można również dostać bilety online za 2 € więcej niż normalny bilet, ale pozwoli to zaoszczędzić dużo czasu – kolejka dla osób, którzy już mają bilety jest znacznie krótsza. Na stronie internetowej Luwru znajdzie gwarancję czekania nie dłużej niż 30 minut z tym biletem. Po wejściu do środka pod szklaną piramidą są wejścia do trzech pawilonów.

Historia

Pierwszy zamek Luwr powstał już w średniowieczu. U schyłku XII wieku, król Filip II August wzniósł w tym miejscu warowną budowlę. W drugiej połowie XIV wieku Karol V Mądry uczynił z zamku rezydencję królewską. W XVI wieku Franciszek I zamienił tę budowlę w monumentalny renesansowy pałac. Autorem barokowej przebudowy pałacu był Jacques Lemercier. W 1672 Ludwik XIV przeprowadził się do Wersalu, natomiast w Luwrze zostawił bogatą kolekcję dzieł sztuki antycznej. W 1692 gmach został siedzibą Académie des Inscriptions et Belles Lettres oraz Académie Royale de Peinture et de Sculpture, w roku 1699 Akademia zorganizowała pierwszy Salon wystawowy. Podczas rewolucji francuskiej 8 września 1793 r. Konwent Narodowy wydał dekret o zamienieniu pałacu w muzeum. Muzeum zostało otwarte 10 sierpnia 1793 r. Ekspozycja liczyła 537 obrazów. Lwią część stanowiły konfiskaty dóbr kościelnych i królewskich. Ze względu na problemy związane ze stanem budynku muzeum zamknięto na lata 1796–1801.
Kampania napoleońska wpłynęła na duży wzrost kolekcji, przy czym większość stanowiły łupy ze zbiorów na terenach podbitych przez Napoleona I Bonaparte, po porażce wojsk dyktatora pod Waterloo dzieła zwrócono prawowitym właścicielom.
Za czasów panowania Ludwika XVIII i Karola X oraz Drugiego Cesarstwa nastąpił wzrost kolekcji, która przekroczyła 20 tysięcy dzieł. Kolejny wzrost kolekcji to owoc licznych nabytków muzeum i darów prywatnych kolekcjonerów dzieł sztuki.
W 2008 roku zbiory Luwru podzielono na osiem kategorii, każdej z nich przypada odrębny dział. Są to Działy: Starożytnego Egiptu, Starożytnego Bliskiego Wschodu, Starożytnej Grecji, Starożytnego Rzymu, Sztuki Islamu, Rzeźby, Malarstwa, Rzemiosła Artystycznego, Rysunku i Grafiki.
W roku 1983 francuski prezydent François Mitterrand zaproponował plan odnowienia muzeum. Architekt I. M. Pei zaprojektował projekt szklanej piramidy na dziedzińcu głównym, Cour Napoléon. Piramida powstała w 1985 roku. Druga faza planu Wielkiego Luwru, Odwrócona Piramida, została ukończona w 1993 roku.

Co prezentuje muzeum

Obecnie Luwr podzielony jest na trzy sekcje odpowiadające trójdzielnemu układowi przestrzennemu budowli. Punktem wyjścia jest Hall Napoleona położony poniżej szklanej piramidy. Mieszczą się tam informacja, kasy biletowe, kawiarnie, butiki z pamiątkami oraz wejścia do trzech pawilonów którymi są:
• Sully, która obejmuje najstarsze zachowane zabudowania pałacu skupione wokół Cour Caree – dziedzińca wewnętrznego.
• Denon, południowe skrzydło pałacu położone przy brzegu Sekwany.
• Richelieu, północne skrzydło pałacu położone przy ulicy Rivoli.
Pawilon Sully, dedykowany Maximilienowi de Béthune de Sully (1560–1641) – mieści ekspozycję otwierającą poświęconą historii Luwru, następnie rezerwat archeologiczny z resztkami średniowiecznego zamku Karola V i przejście do parteru otwierające ekspozycję sztuki egipskiej, która mieści się w obrębie parteru. Ponadto na parterze ekspozycje Działów Sztuki Starożytnego Bliskiego Wschodu (Sztuka Iranu i Lewantu) oraz Sztuki Starożytnej Grecji, Etrurii i Rzymu (sztuka grecka). Na pierwszym piętrze dalszy ciąg zbiorów egipskich oraz greckich (okres przedklasyczny, oraz kolekcje ceramiki i terakoty). Ponadto ekspozycje Działu Rzemiosła Artystycznego. Na drugim piętrze mieści się część Działu Malarstwa – kolekcja malarstwa francuskiego od XVII do XIX stulecia.
Pawilon Denon, dedykowany Dominique Vivantowi, baronowi Denon (1747–1825)- w przyziemiach mieści zbiory egipskie z okresu rzymskiego i sztukę grecką przedklasyczną oraz rzeźbę europejską XI-XVI w. z dziełami niemieckimi, hiszpańskimi i włoskimi na czele. Na parterze rzeźba europejska XVII-XIX wieku, zbiory sztuki etruskiej i rzymskiej. W zachodniej części powstaje ekspozycja dzieł sztuki Azji, Afryki, Oceanii oraz obu Ameryk. Na pierwszym piętrze Galeria Apollina z insygniami koronacyjnymi Burbonów, obok klatka schodowa z Nike z Samotraki. Pozostałą część Denon zajmują galerie malarstwa włoskiego, hiszpańskiego oraz francuskiego (dzieła wielkoformatowe). Drugie piętro Denon nie mieści żadnych stałych ekspozycji.
Pawilon Richelieu, dedykowany Armandowi Jeanowi Richelieu (1585–1642) – mieści w przyziemiu ekspozycję rzeźby francuskiej, której główna część mieści się powyżej na parterze. Wschodnie pomieszczenia zajmuje Dział Sztuki Starożytnego Bliskiego Wschodu (sztuka Mezopotamii i Lewantu). Pierwsze piętro pawilonu Richelieu jest w całości użytkowane przez Dział Rzemiosła Artystycznego (dzieła francuskie i europejskie od średniowiecza do XIX w.). Na drugim piętrze ekspozycje Działu Malarstwa; malarstwo Francji i Niemiec XIV-XVI w., Niderlandów XV-XVI w., XVII-wieczne malarstwo flamandzkie i holenderskie, ponadto malarstwo europejskie XIX stulecia (gł. Niemcy).

Zbiory podzielono na osiem działów:

Dział Sztuki Starożytnego Egiptu
obejmujący ponad 50 000 dzieł, zawiera artefakty z cywilizacji Nilu od 4.000 r. pne do IV wieku naszej ery. Gospodarstwa obejmują sztukę, mumie, narzędzia, odzież, biżuterię, zwoje papirusu, gry, instrumenty muzyczne i broń. Wśród kolekcji można znaleźć np. Kamień z Rosetty, Wielkiego Sfinksa czy Siedzącego Skrybę.

Dział Sztuki Bliskiego Wschodu
przedstawia przegląd wczesnej cywilizacji Bliskiego Wschodu i pierwszych osad, przed nadejściem islamu. Departament dzieli się na trzy obszary geograficzne: Lewant, Mezopotamię (Irak) i Persję (Iran). W zbiorach znajdują się takie zabytki jak Stella księcia Lashasha, 2,25-metrowy Kodeks Hammurabiego (wyświetla zasady babilońskie w widocznym miejscu, aby żaden człowiek nie mógł powoływać się na swoją niewiedzę), Głowa pogrzebowa czy perski Łucznicy Dariusza.
Dział Sztuki Starożytnej Grecji, Etrurii i Rzymu
przedstawia zabytki z basenu Morza Śródziemnego od neolitu do VI wieku. Zobaczyć tam można m.in.: Wenus z Milo, Apolla Belwederskigo, Damę z Auxerre czy Herę z Samos.
Dział Sztuki Islamu
eksponaty w tym dziele prezentują ceramikę, szkło, wyroby metalowe, drewno, kość słoniową, dywany, tkaniny i miniatury. Obejmują ponad 5000 dzieł.
Dział Rzeźby
zawiera dzieła wykonane przed 1850 (z wyjątkiem rzeźby antycznej, jest ona prezentowana w odrębnych działach), podzielono na dwie sekcje; rzeźba francuska prezentowana jest w Pawilonie Richelieu, zaś rzeźba europejska w Pawilonie Denon.
Kolekcję francuskiej rzeźby zaczynają dzieła sztuki romańskiej od XI wieku, m.in. Daniel w jaskini lwa Madonna i Dzieciątko z Auvergne, z gotyku są liczne figury Madonny z Dzieciątkiem czy naturalnej wielkości posągi Karola V i Joanny de Bourbon. Przykładami z XVI wieku, są renesansowe dzieła Jeana Goujona czy Germaina Pilon – Zdjęcie z krzyża i Zmartwychwstanie. Przykładami z XVII i XVIII są dzieła Étienne Maurice Falconeta – Kąpiąca się i Amour menaçant. Z klasycyzmu to dzieła m.in. Antonio Canovy z Kupidynem i Psyche na czele.
Rzeźbę europejską tworzą dzieła, autorów takich jak i Michał Anioł – Umierający jeniec i Zbuntowany jeniec, Martin Hoffmann, Tilman Riemenschneider, Gregor Erhart – Maria Magdalena, Johan Tobias Sergel, Adriaan de Vries – Merkury i Psyche, ponadto m.in. popiersie kardynała Richelieu dłuta Gianlorenzo Berniniego, ponadto liczne dzieła anonimowe, głównie romańskie i gotyckie.
Dział Rzemiosła Artystycznego
prezentuje  obiekty od średniowiecza do połowy XIX wieku. Początkowa kolekcja opierała się na własności królewskiej i pracach przeniesionych z bazyliki Saint-Denis. Znajdują się tu słynne apartamenty Napoleona III, a także rzeźba w brązie Giovanni da Bologna Nessus i Deianira oraz gobelin Maksymilian na polowaniu czy wazy z Sevres z kolekcji Madame de Pompadour.
Dział Malarstwa
Kolekcja malarstwa liczy ponad 6000 dzieł datowanych od XIII wieku do roku 1848 i jest zarządzana przez 12  kuratorów opiekujących się poszczególnymi zbiorami. Niemalże dwie trzecie dzieł malarstwa reprezentują artyści francuscy, reszta dzieł licząca ponad 1200 dzieł jest autorstwa artystów europejskich. 
Wczesne malarstwo francuskie reprezentują dzieła gotyckiego malarstwa tablicowego wśród nich słynna Pieta z Villeneuve-les-Avignon (przypisywana Enguerrandowi Quartonowi), z gotyku Komunia święta i męczeństwo św. Dionizego. Twórczość z okresu baroku prezentuje Hyacinthe Rigaud Ludwik XIV, Nicolas Poussin – Cztery Pory Roku, Natchnienie poety, Et in Arcadia Ego czy dzieła Georga de la Tour – Oszust z asem karo i Pokutująca Maria Magdalena, Dziełami klasycyzmu są obrazy Jacques’a L. Davida – Koronacja Napoleona, Przysięga Horacjuszy, Sabinki czy Jeana A.D. Ingres – Łaźnia turecka i Wielka odaliska. Przykładami romantyzmu są monumentalne dzieła Eugene Delacroix – Śmierć Sardanapala, Wolność wiodąca lud na barykady oraz Théodora Géricault – Tratwa Meduzy.
Kolekcję malarstwa północnoeuropejskiego z okresu późnośredniowiecznego i gotyckiego reprezentują tacy artyści jak: Mistrz Świętego Bartłomieja i Mistrz Świętego Seweryna, następnie Albrecht Dürer – Autoportret z kwiatem mikołajka, Hieronim Bosch – Statek szaleńców, Quentin Massys – Bankier z żoną. Obrazy nowożytne artystów z Niemiec, Flandrii i Holandii: Jana Vermeera – Koronczarka i Astronom; liczne obrazy Rubensa w tym Historia Marii Medycejskiej, Rembrandta Archanioł Rafał opuszczający Tobiasza, Wieczerza w Emaus, Batszeba w kąpieli, Ćwierć wołu, ponadto liczne pejzaże, przedstawienia rodzajowe i martwe natury.
Spośród dzieł malarstwa włoskiego wyróżniają się obrazy wczesnego i dojrzałego renesansu, m.in. obrazy Andrea Mantegna – Triumf cnoty, Matka Boska Zwycięska i Giovanni Bellini. Największa kolekcja malarstwa z dzieł Leonarda da Vinci znajduje się w Luwrze w tym Mona Lisa, Święta Anna Samotrzeć, Święty Jan Chrzciciel, oraz Madonna w grocie. Spośród obrazów Rafaela m.in. Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem (zwana też Piękną Ogrodniczką), Portret Baldassare Castiglionego, Święty Michał pokonuje szatana. Manieryzm reprezentują dzieła Guido Reniego zaś barok przede wszystkim Carravaggia – Wróżenie z ręki i Śmierć Marii. Przykładami malarstwa weneckiego są dzieła Paolo Veronese w tym monumentalne Gody w Kanie Galilejskiej, liczne obrazy Tycjana, m.in. Madonna z króliczkiem, Złożenie do grobu i Cierniem Koronowanie.
Dział Rysunku i Grafiki
gromadzi dzieła wykonane na papierze. Zbiór tego typu dzieł powstał na bazie 8600 rysunków i grafik z Kolekcji Królewskiej (Cabinet du Roi).  Część z dzieł prezentowane są w Pawilonie Flory; ze względu na słabą wytrzymałość materiału ekspozycja jest często wymieniana.
Najstarsze rysunki sięgają późnego gotyku, m.in. Mistrza Antependium z Narbonny, Mistrza E. S. czy Hieronima Boscha m.in. liczne studia chłopów, czarownic i demonów, a także rysunkowa wersja Statku szaleńców. Cennym rysunkiem jest portret Erazma z Rotterdamu Albrechta Dürera, z jego innych rysunków i grafik w Luwrze znajdują się m.in. studia hełmów rycerskich. Kolekcja posiada bogaty zbiór rysunków włoskich, jak kolekcja Codex Vallardi Antonia di Puccio Pisana, zawierający m.in. liczne portrety, rysunki roślin i zwierząt oraz rysunki m.in. Francesca Primaticcia, Francesca Salviatiego, Giovanniego Morandiego oraz mistrzów dojrzałego renesansu – Leonarda da Vinci (m.in. Portret Isabelli d’Este) Michała Anioła (liczne studia postaci) i Rafaela (portrety i Madonny z Dzieciątkiem). Ważnym pod względem ikonicznym przykładem są przerysy jednego z niedokończonych dzieł Leonarda da Vinci – Bitwy pod Anghiari wykonane przez Petera Paula Rubensa. Spośród mistrzów holenderskiego złotego wieku wyróżniają się rysunki i grafiki Rembrandta, m.in. Widok na most Grimnessesluis, w Amsterdamie. Pluralizm treści, technik i form egzemplifikują dzieła artystów francuskich XVII-XIX wieku, m.in. szkice Charles’a le Bruna, cykl pastelowych portretów starców Jeana Chardina, rysunkowe tonda Jeana Fragonarda, rysunki i akwarele Eugène’a Delacroix.

Jest powód, dla którego Luwr jest najsławniejszym muzeum na świecie – jest pełen niesamowitych dzieł sztuki, wśród których każdy może znaleźć coś dla siebie.