Gdzie się znajduje?
Katowice to stolica województwa śląskiego, największe miasto Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Jest siedzibą Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Katowice leżą na trasie głównych szlaków krajowych i międzynarodowych zarówno drogowych (A1 i A4), jak i kolejowych. Jest też możliwy przylot samolotem – funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Katowice-Pyrzowice.
Dojazd/dojście
Kościół położony jest około 1 km na wschód od dworca kolejowego Katowice, na placu Emila Szramka. W okolicy przebiega ulica Warszawska, przy której zlokalizowane są przystanki tramwajowe Katowice Damrota. Do kościoła można dość także ulicą Mariacką, będącą głównym deptakiem Katowic.
Historia
Kościół Mariacki w Katowicach powstał w latach 1862-1870. Jest jednym z najstarszych budynków w mieście i najstarszym katolickim kościołem w mieście Katowice. Heinrich Förster, biskup wrocławski, podczas swojej wizyty, wiosną 1861 roku u kanonika w Raciborzu, wyznaczył architekta kościoła. Jego wybór padł na Alexisa Langera, który dał się poznać jako uzdolniony projektant kaplicy cmentarnej św. Wawrzyńca we Wrocławiu oraz kościoła w Tułach. Langer, wykształcony w Królewskiej Szkole Sztuk Budowania i Rzemiosła we Wrocławiu oraz u mistrzów murarskich w Oławie i Kłodzku, tworzył neogotyckie budowle a jego własna fantazja podsuwała mu wiele oryginalnych rozwiązań.
Co możemy zobaczyć
Kościół jest orientowany, murowany z cegły, licowany piaskowcem. Bryła świątyni rozczłonkowana, oszkarpowana, jednonawowa z transeptem. Na przedłużeniu nawy jest jednoprzęsłowe, trójbocznie zamknięte prezbiterium flankowane wieżyczkami. Od północy przylega do niego prostokątna dwukondygnacyjna zakrystia z oratorium na piętrze. W zachodniej części postawiona jest czworoboczna wieża, w partii wyższej ośmioboczna, nakryta murowanym hełmem ostrosłupowym, poprzedzona otwartą kruchtą. W niższej, czworobocznej partii wieży znajduje się portyk o ostrołukowych arkadach, poprzedzony stopniami z kamienną balustradą i szczytem zwieńczonym kwiatonem. W górnej partii zespół trzech wydłużonych otworów okiennych z maswerkami, zamkniętych łukiem ostrym, ujętych dwuuskokowymi szkarpami. Narożniki tej części wieży wzmocnione są łukami przyporowymi. Całość wieńczy iglica ze sterczynami, żabkami i kwiatonem, a ponad nią krzyż. Elewacje boczne opięte są łukami oporowymi, pomiędzy nimi mieszczą się wydłużone otwory okienne z maswerkami zamknięte ostrym łukiem. Bogaty detal kamieniarski elewacji to maski i rzygacze. Zamiast naw bocznych wzniesiono rząd niskich kaplic bocznych, połączonych przejściami w przyporach tak, że sprawiają wrażenie płytkich naw. Obecnie trzeba było uzupełnić wiele ubytków, bo kamień pod wpływem zanieczyszczonej atmosfery w wielu miejscach zwietrzał. Do pracy konieczny był prawdziwy rzeźbiarz, który odtworzył brakujące żabki, kwiatony czy rzygacze, tak charakterystyczne dla neogotyku. Na odnowionej elewacji zostały zamontowane detale architektoniczne. Wymieniono również część więźby dachowej, a także pokrycie dachu. Wzmocniono wieżę, tak aby mogły na niej zawisnąć nowe dzwony. Wnętrze kościoła zostało niedawno gruntownie wyremontowane. Prezbiterium zostało mocno przebudowane. Nie zachował się pierwotny ołtarz, przetrwał jedynie obraz Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia, który jest do dziś w domu parafialnym. Obecny ołtarz, to tak zwany „ołtarz posoborowy”, za nim umieszczone są tkaniny Teresy Michałowskiej-Rauszer. W transepcie znajduje się stary tryptyk utrzymany w konwencji Sacra Conversazione, pochodzący prawdopodobnie z III ćwierci XV wieku, malowany temperą na desce, stylistycznie należący do niemieckiego malarstwa gotyckiego. Ks. Emil Szramek, w latach 1928-1930 wyposażył świątynię w sześć dużych płócien o tematyce maryjnej. Były to dzieła Józefa Unierzyskiego, zięcia Jana Matejki. Obrazy zawisły pomiędzy oknami a arkadami, utrzymane są w klimacie renesansu włoskiego, ale nie pozbawione śląskich motywów. Na ścianie chóru muzycznego znajdują się neogotyckie rzeźby: król Dawid, św. Cecylia. Witraże neogotyckie w kościele pochodzą z początku XX wieku z pracowni W. Rotterbach (Kolonia). Siedemnaście witraży w nawie głównej przedstawiające z prawej strony – symbole cnót chrześcijańskich, a z lewej – symbole grzechu. Duże kontrasty, prosta grafika mają w sobie charakter sztuki japońskiej. Ich autorem jest Adam Bunsch – malarz i dramatopisarz, uczeń Mehoffera. Czytelna symbolika, gdzie cnoty i grzechy symbolizują rośliny i zwierzęta jest zarazem oryginalna i wciąż zadziwia świeżością. Niewielkie witraże w bocznych kaplicach, powstały w latach 1937-1939, a wykonano je w Zakładzie Witrażów S. G. Żeleński w Krakowie, który pracuje do dziś.
Pierwsze organy zbudowano w 1871 roku, wybudowała firma Carla Volkmanna z Gliwic. Był to instrument w całości mechaniczny posiadający 24 głosy. Organy służyły prawie sto lat. W 1969 roku zastąpiono je nowymi, całkowicie pneumatycznymi, ale z zachowaniem niektórych starych głosów.
W kaplicy Najświętszego Sakramentu zaprojektowanej przez Teresę Michałowską-Rauszer umieszczona jest kamienna monstrancja, wykonana przez nią wraz rzeźbiarzem Henrykiem Piechaczkiem. Jest to wotum z okazji II Krajowego Kongresu Eucharystycznego i II Wizyty Duszpasterskiej Jana Pawła II w Polsce.
