Biologia i występowanie
Wiesiołek dwuletni jest rośliną dwuletnią, hemikryptofitem, która posiada pojedynczą łodygę, wzniesioną i owłosioną, o wysokości 50-100 (150) cm. Przed kwitnieniem nie zgina się. Rodzaj jej owłosienia jest ważną cechą przy rozróżnianiu gatunków. Włoski są łukowate i spiczaste z wałeczkowatymi lub stożkowymi, wielokomórkowymi brodawkami w nasadzie.
Liście odziomkowe są krótkoogonkowe, odwrotnie jajowate, tępo zakończone, przylegające do ziemi. Liście łodygowe krótkoogonkowe, podługowatolancetowate. Mają czerwone żyłki (nie dotyczy to okazów rosnących w miejscach zacienionych, oraz jesiennych).
Kwiaty żółte, zebrane w silnie ogruczolony kwiatostan. Kielich 4-krotny o działkach dłuższych od płatków korony, 4 duże płatki korony o długości 20-30 mm i wyraźnie szersze, niż dłuższe. Pączki kwiatowe zielone, o działkach dołem stykających się. Kwitnie od czerwca do sierpnia, Przedprątne kwiaty przez dzień są zamknięte, otwierają się dopiero wieczorem i są zapylane przez ćmy. Słupki dojrzewają dopiero po 24 h od dojrzenia pręcików Jest to jeden z mechanizmów zabezpieczających przed niekorzystnym dla rośliny samozapyleniem. Kwiaty nocą wydzielają intensywny, przyjemny zapach.
Owocem jest wąska, podłużnie jajowata torebka otwierająca się 4 klapami.
Siedlisko Rośnie na terenach ruderalnych, przydrożach, piaszczystych nieużytkach, nasypach kolejowych, terenach przemysłowych, a także nad brzegami rzek. Roślina światłolubna.
Występowanie
Wiesiołek dwuletni rozprzestrzenił się i obecnie występuje na wszystkich kontynentach (poza Antarktydą) i na wielu wyspach. Rośnie w całej Europie, na północy sięgając po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego.
W Polsce jest dość częsty, zwłaszcza w dolinie Wisły.
Zastosowanie
Roślina lecznicza
W lecznictwie obecnie wykorzystuje się wyłącznie preparaty z nasion wiesiołka Semen Oenotherae biennis. Olej z nasion wiesiołka obniża ciśnienie krwi, zmniejsza poziom cholesterolu, obniża poziom cukru we krwi, działa wzmacniająco, odtruwająco, reguluje przemianę materii, zmniejsza ryzyko zakrzepów naczyniowych, działa pomocniczo w początkowych etapach stwardnienia rozsianego.
Zastosowanie – olej z nasion wiesiołka stosuje się wewnętrznie przy nadciśnieniu, do obniżania poziomu cholesterolu przy miażdżycy i poziomu cukru przy cukrzycy, w chorobach układu sercowo-naczyniowego, zatruciach, w zespole napięcia przed miesiączkowego i różnych schorzeniach alergicznych (astma, atopowe zapalenie skóry), przy zaburzeniach przemiany materii, w przeroście prostaty, przy osłabieniu, chorobach reumatycznych, chorobach układu nerwowego.
Roślina wykorzystywana do celów kosmetycznychOlej z nasion wiesiołka dwuletniego jest wykorzystywany w przemyśle kosmetycznym do produkcji kremów nawilżających, przeciwzmarszczkowych i przeznaczonych dla cery alergicznej. Jest jednym ze składników pomadek do ust, odżywek do włosów i balsamów do ciała.
Roślina jadalnaPo ugotowaniu jadalne są młode liście, pędy, zielone strąki oraz korzenie. W smaku są pieprzne. Wiesiołki zawierają dużo kwasu γ-linolenowego i śluzu. Smaczne są korzenie pokrojone na plasterki i przyprawione octem z oliwą. Kwiaty można dodawać do sałatek. Wiesiołki dość często były spożywane przez Indian. Apacze żuli surowe owoce wiesiołków, Zuni i Gosiute nasiona, Czirokezi smażone i podgotowane liście.
Roślina uprawnaWiesiołek dwuletni jest uprawiany jako roślina ozdobna na rabatach. Roślina łatwa w uprawie, rośnie szybko. Najlepiej rośnie na przepuszczalnym, piaszczystym podłożu. Jest całkowicie mrozoodporny, dość dobrze znosi też suszę. Wymaga stanowiska słonecznego. Rozmnaża się go poprzez nasiona, poprzez podział lub przez sadzonki pędowe (sporządza się je późną wiosną).
